مراجعه مىكرد . اين كلام از عمر خيلى معروف است كه چندين بار گفت : « لولا علىّ لهلك عمر » ( 1 ) اگر على نبود عمر هلاك مىشد . باز اين كلام عمر است كه مىگويد : « لا بقيت لمعضلة ليس لها ابوالحسن » ( 2 ) من نماندم با يك مشكلى كه ابوالحسن براى حلّ آن نباشد ، كه مراد حضرت على ( عليه السلام ) است ، يعنى خدا نكند مشكلى براى من پيش بيايد كه ابوالحسن آنجا نباشد ; و از كلمات عمر است كه مىگويد : « لا يفتينَّ احد فى المسجد و علىّ حاضر » ( 3 ) در مسجد هيچ كس حق فتوى ندارد تا على ( عليه السلام ) حاضر است .
ابن ابى الحديد مىگويد : عامّه و خاصّه - اهل سنّت و شيعه - همه نقل كرده‌اند كه پيغمبراكرم ( صلى الله عليه وآله و سلم ) فرمود : « اقضاكم علىّ » ( 4 ) آن كه بهتر مىتواند قضاوت كند در همه مسائل ، او على است ; و قضاوت ، خودش مبتنى بر فقه است .
همه نقل كرده‌اند وقتى كه بنا شد على ( عليه السلام ) از طرف پيغمبراكرم ( صلى الله عليه وآله و سلم ) به يمن برود ، حضرت على ( عليه السلام ) عرض كرد يا رسول الله در قضاوت براى من مسائلى پيش مىآيد چه كنم ؟ پيغمبراكرم ( صلى الله عليه وآله و سلم ) فرمود : تو در قضاوت هميشه مواظب باش طرفين را مقابل خودت بنشانى ، يكى را بر ديگرى فضيلت ندهى ، و بعد خدا كمكت مىكند ، سپس پيغمبر ( صلى الله عليه وآله و سلم ) اين دعا را فرمود : « اللّهمّ اهد قلبه و ثبّت لسانه » ( 5 ) خدايا قلب على را هدايت كن و زبانش را ثابت بدار . حضرت على ( عليه السلام ) مىفرمايد : از آن وقتى كه پيغمبر ( صلى الله عليه وآله و سلم ) اين دعا را كرد هيچ مشكلى براى من پيش نيامد مگر اين كه براى من حلّ مىشد .

1 - شرح ابن ابى الحديد ، ج 1 ، ص 18 ; و بحارالانوار ، ج 10 ، ص 231 ; و الغدير ، ج 6 ، ص 93 2 - همان كتاب و بحارالانوار ، ج 40 ، ص 149 و 227 و 251 3 - همان كتاب و بحارالانوار ، ج 41 ، ص 141 4 - همان كتاب و بحارالانوار ، ج 10 ، ص 445 و 451 5 - شرح ابن ابى الحديد ، ج 1 ، ص 18

75