< فهرس الموضوعات > فصاحت و بلاغت < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > سعة وجودي حضرت على ( عليه السلام ) < / فهرس الموضوعات > جمع آورى كنى ، من هم تصميم گرفتم و كلمات حضرت على ( عليه السلام ) را كه مورّخين نقل كرده بودند در سه قسمت جمع آورى كردم ; يك قسمت خطبه هاى حضرت يا آنهايى كه نظير خطبه بوده فرضاً حضرت با كسى گفت و شنود داشته يا سؤالى از حضرت شده و يا دعا و مانند آن كه اينها را يك باب قرار دادم ، و نامه هاى حضرت امير ( عليه السلام ) را هم يك باب ، كلمات كوتاه و حكمت آميز حضرت را هم يك باب ، و نام اين سه باب را « نهج البلاغة » گذاردم ، يعنى روش بلاغت .
فصاحت و بلاغت « نهج » يعنى روش و « بلاغت » تعريف مفصّلى در علم « معانى و بيان » دارد ، اما اجمالش اين است كه اگر انسان كلامى را بگويد كه فصيح و مطابق شرايط حال و زمان و مقام باشد به آن مىگويند كلام بليغ . كلام فصيح آن است كه زيبا و بدون عيب باشد .
ممكن است كلامى فصيح باشد اما در يك شرايط خاصى گفتنش مناسب نباشد . انسانى كه مىخواهد سخنگو باشد صرف اين كه كلامش خوب و زيبا باشد كافى نيست ، بلكه بايد به جاى خود گفته شود ; اگر كلام خوب و زيبا ( كه به آن كلام فصيح گويند ) در جايى كه از جهت زمان و مكان و مستمع و شرايط ديگر مناسب باشد گفته شود اين كلام را كلام بليغ گويند . بليغ يعنى رسا ، رسايى به اين است كه كلام هم زيباست و هم بجا واقع شده‌است . اگر كسى بخواهد روش بلاغت را بياموزد مىتواند از كتاب نهج البلاغه حضرت على ( عليه السلام ) بياموزد . لذا سيّد رضىّ نام اين كتاب را نهج البلاغة گذارده ، يعنى روش بلاغت .
سعه وجودى حضرت على ( عليه السلام ) سيّد رضىّ ( رحمه الله ) در مقدمه نهج البلاغه مىگويد : از چيزهايى كه خيلى مهم است و از عجايب خصوصيات حضرت است و من به همه دوستان تذكر مىدادم و

69