بنابراين ملاك حكومت و رهبرى علم و قدرت است ; ( 1 ) امام و حاكم مسلمين هم علم مىخواهد و هم قدرت روحى ، از همين جهت حضرت مىفرمايد : خصائص و امتيازات حكومت براى آل پيغمبر قرار داده شده است .
« وَفِيهِمْ الْوَصِيَّةُ وَالْوِرَاثَةُ » ( و وصيت پيغمبر در اهل بيت اوست و آنان وارث او هستند . ) يعنى پيغمبر وصيتش را به آلش كرد ، على ( عليه السلام ) وصىّ پيغمبراكرم ( صلى الله عليه وآله و سلم ) است .
ابن ابى الحديد اشعارى را كه اشخاص زيادى راجع به وصىّ پيغمبر بودن على گفته اند ذكر كرده است ، و مىگويد : لازم نيست اين وصايت در حكومت باشد ، بلكه حضرت على وصىّ پيغمبر در شئون ديگر است . ابن ابى الحديد مىگويد : وارث علم پيغمبر هستند ، ما هم قبول داريم كه علم حضرت على ( عليه السلام ) از ديگران زيادتر بود ، لذا عمر بارها گفت : « لولا علىّ لهلك عمر » اگر على نبود عمر هلاك شده بود . ( 2 ) اما ظاهر كلام حضرت اين است كه تمامى شئونى كه پيغمبراكرم ( صلى الله عليه وآله و سلم ) داشته - غير از نبوّت آن حضرت - به اهل بيت رسيده است .
« الْآنَ اِذْ رَجَعَ الْحَقُّ اِلَى اَهْلِهِ ، وَنُقِلَ اِلَى مُنْتَقَلِهِ » ( هم اكنون كه خلافت به من منتقل شد حق به اهلش برگشت ، و حق منتقل شد به آنجايى كه بايد منتقل بشود . )

1 - حضرت استاد مدّظله در جلد اوّل ولايت فقيه ، هشت چيز را در رهبرى شرعى شرط دانسته اند ، و از جمله اعلميت و افقه بودن حاكم از ديگران است . 2 - شرح ابن ابى الحديد ، ج 1 ، ص 141 تا 150 ; همچنين راجع به « لولا علىّ لهلك عمر » رجوع شود به الغدير ، ج 6 ، ص 93 ، 103 و 327 ; و بحارالانوار ، ج 40 ، ص 104 ، 149 ، 229 و 233 . ضمناً اين گونه قضايا در كتابهاى زيادى آمده است ، از جمله در بحارالانوار بيش از 20 مورد به مناسبت هاى گوناگون بيان شده ; همچنين مرحوم علاّمه امينى در الغدير ، ج 6 دو باب : يكى درباره حديث « انا مدينة العلم و علىّ بابها » و ديگرى درباره « نوادر الاثر فى علم عمر » مىآورد و اين قضايا را از كتابهاى اهل سنّت با الفاظ گوناگون به صورت مشروح نقل مىكند .

639