را هم بايد آقايان بخوانند ، يك عده مىگويند فلسفه مثل سحر حرام است ، سحر را هم يك وقتهايى لازم است ياد بگيريد براى ابطال سحر . امروز در دانشگاهها و در دنيا مسائل فلسفه مطرح است ، نمىتوانيد بگوييد من اينها را بلد نيستم ، آنوقت اثر وجودى شما كم مىشود ، فلسفه را هم بخوانيد . » 16 - بُعد جامعه شناسى معرفتى : در بخش هايى از كتاب حاضر و بهويژه در شرح برخى از خطبه ها ، نكات مهم و جالبى از نظر جامعه شناسى معرفتى مطرح است . شايد پاره‌اى از سخنان حضرت اميرالمؤمنين ( عليه السلام ) درباره صفات خداوند امروزه بى اهميت به نظر آيد ، و با رشد فكرى اى كه بشريت طى 1400 سال گذشته پيدا كرده‌است امروزه داشتن عقايد خاصى درباره خداوند كه امام على ( عليه السلام ) به نقد و نفى آنها مىپردازد سخيف به نظر آيد ، امّا از رهگذر آنچه امام بيان فرموده‌است مىتوان به معرفت دينى مردم آن روزگار و نوع تلقى و آگاهى و شناختى كه از خداوند داشتند پى برد ; زيرا امام ( عليه السلام ) به مصاف با انديشه هاى ناصواب درباره خداوند و صفات او رفته‌است .
در ابعاد ديگر جامعه شناختى نيز فوايدى از اين كتاب حاصل مىگردد . براى مثال درس خطبه هاى سيزدهم تا پانزدهم جامعه شناسى مردم بصره از زاويه ديد نهج البلاغه همراه با توضيحات آيت الله منتظرى مورد توجّه‌است .
والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاته عمادالدين باقى

59