نام کتاب : درسهايى از نهج البلاغه ( فارسي ) نویسنده : الشيخ المنتظري جلد : 1 صفحه : 54
8 - واژه شناسى و ريشه يا بى لغات : همانطور كه در بالا اشارتى رفت يكى از امتيازات برجسته كتاب حاضر اين است كه حتى فراتر از واژه شناسى ، واژه شكافى كرده و بينش مىبخشد . بنابراين براى لغت شناسان كه در پى ريشه ها و معانى لغات هستند نيز بسيار سودمند خواهد افتاد . ريشه يا بى لغات و معانى گوناگون آن چيزى است كه در سراسر كتاب به كرّات ديده مىشود و شقوق مختلف واژگان و احتمالات گوناگون و معانى مرتبط با بحث ذكر مىگردد . البته استفاده از اين شيوه به خاطر هدف آموزشى داشتن شرح نهج البلاغه بوده كه به صورت درس براى عموم ارائه گرديدهاست ، و دقيقاً به خاطر همين امر به ترجمه تحت اللفظى كه به تعليم مدد مىرساند توجّه شدهاست . هرچند سخنان امام على ( عليه السلام ) در موارد زيادى ( مانند خطبه هاى آغازين نهج البلاغه ) آهنگين و شعرگونه نيز هست و بر جذابيت كلام افزودهاست ، اما در ترجمه فارسى اين آهنگ از دست مىرود و خواننده فارسى زبان از ادراك زيبايى سخن محروم مىگردد . 9 - نقد اقوال : در مواردى براى تميز دادن معنا و مفهوم عبارت به ساير نسخه هاى نهج البلاغه نيز مراجعه شدهاست و تفاوتهاى جزئى ميان كلمات و عبارات مطمح نظر قرار گرفتهاند . اين توجّه و تتبّع بر شأن علمى و فايده هاى كتاب هرچه بيشتر افزودهاست ، بهويژه كه شارح ارجمند اغلب اين اقوال را نقد كرده و قول راجح را برمى گزيند و صرفاً رويكرد نقلى ندارد . علاوه بر اين مؤلف اين كتاب با بسيارى از نقل قولها از شارحان ديگر نهج البلاغه نيز برخورد نقادانه داشتهاست كه اين امر خود از امتيازات كتاب حاضر در مقايسه با ساير شروح است ، زيرا شروح ديگر عمدتاً نقل هاى سايرين را بدون ارزيابى و نقد آورده و پذيرفتهاند . 10 - تتبّعورزى در منابع : اغلب شروح نهج البلاغه حتى شرح ابن ابى الحديد و شرح عبده گرچه حاوى سخنان گرانقدرى هستند امّا يكسويه بوده و از يك ديدگاه خاص عزيمت كرده و متعرض ديدگاههاى ديگر و يا نگرشهاى معارض نبودهاند ; آنها بر پايه يك نظر و نگاه پيش تاختهاند ، كه البته از اين حيث خردهاى هم بر آنان نمىتوان گرفت ; امّا اگر اين شروح واجد تتبّع در منابع و حضور اقوال معارض بود بدون شك امتيازى براى آنها محسوب مىگرديد . يكى ديگر از ويژگى هاى كتاب
54
نام کتاب : درسهايى از نهج البلاغه ( فارسي ) نویسنده : الشيخ المنتظري جلد : 1 صفحه : 54