مدرسه و دانشگاه نرفته بود ، اهل خط نوشتن نبود ، چنانچه خود قرآن هم نقل مىكند كه قبل از رسالت اهل نوشتن و كتاب خواندن نبود ، ( 1 ) و در عين حال عفيف بود ، اهل خيانت و دروغ و فريب نبود .
از طرفى اگر محتويات مطالبى را كه پيامبر اسلام در آئين خود آورده بررسى كنيم كه بعضى از آنها عبارتند از : اصول و معارف مربوط به خداشناسى ، قيامت ، ذات بارى تعالى ، صفات و افعال او ، كيفيت خلقت ، اخلاقيات ، دستورات و احكامى كه در تمام شئون زندگى بشر مورد احتياج است ، و نيز احكام مربوط به كيفيت ازدواج و انعقاد نطفه و انتخاب همسر و غذاهاى مربوطه و شير دادن بچه و تربيت او ، و بعداً آنچه مربوط است به معلّم و محيط مربوط به بچه ، و ساير شئون فردى و يا اجتماعى افراد و تمام حقوق افراد و جامعه و حاكم نسبت به مردم و مردم نسبت به حاكم ، و نيز نكاتى كه علم امروز كشف كرده ، مانند بسيارى از مسائل بهداشتى از قبيل ضدّيت خاك با ميكروبى كه به وسيله سگ به ظروف منتقل مىشود و صدها نمونه ديگر كه با پيشرفت علم معلوم شده ، و در آن زمان كه اثرى از علم و دانشگاه و فلسفه نبود در تعاليم اسلام به شكل مشروح مورد توجّه قرار گرفته ، و خبرهاى غيبى كه پيامبر آورده و محقّق شده ، همگى نشانه آن است كه پيامبر با منبع وحى مرتبط بوده است .
در يك كنگره جهانى كه در مورد موادّ غذايى و دارويى از متخصّصين دنيا تشكيل شده بود ، وقتى يكى از پزشكان مسلمان « طبّ الصّادق » را كه تا حدودى خواص غذايى و دارويى بعضى چيزها را متعرض شده مطرح كرده بود ، همه حاضرين تعجّب كردند كه چگونه امام صادق ( عليه السلام ) در 1200 سال پيش كه علم پزشكى بسيار ساده بود و پيشرفته نبود ، نكات مهمى را بيان كرده اند . و ائمه ( عليهم السلام ) و

1 - در سوره عنكبوت ، آيه 48 مىفرمايد : ( و ما كنت تتلوا من قبله من كتاب و لاتخطّه بيمينك ) اى پيامبر پيش از نزول قرآن نه كتابى مىخواندى و نه خطى مىنوشتى .

505