مسأله نوشتن و قلم است ، اوّلين سوره اى كه به پيغمبر وحى شد در كوه حرا بود : ( بسم الله الرّحمن الرّحيم ، اقرأ باسم ربّك الّذى خلق ، خلق الانسان من علق ، اقرأ و ربّك الاكرم ، الّذى علّم بالقلم ، علّم الانسان ما لم يعلم ) ( 1 ) بخوان اى پيامبر به اسم پروردگارت كه انسان را از علقه خلق كرد ، بخوان و حال اين كه پروردگار تو از همه موجودات كريم تر است ، پروردگارى كه تعليم كرد انسان را به وسيله قلم ، به انسان تعليم كرد چيزهايى را كه نمىدانست .
ببينيد اوّلين سوره اى كه بر پيامبر نازل مىشود صحبت از علم و تعليم و نوشتن و قلم است ، و بى جهت نيست كه در محيط آن روز در ايران و روم اسلام جا باز كرد ، دين هيچ وقت به زور پيش نمىرود ، دين تا محتواىِ غنى نداشته باشد پيشرفت نخواهد داشت ; فرهنگ بايستى غنى باشد تا رشد كند ، مخصوصاً فرهنگى كه مستند به خدا باشد ; بدين جهت اسلام در آن زمان و در آن سطح ، از علم و تعليم و قلم شروع كرد .
بنابراين پيغمبراكرم ( صلى الله عليه وآله و سلم ) فرموده است از حقوق فرزند بر پدر « ان يعلّمه الكتابة » اين است كه خط نوشتن يادش بدهد ، يعنى بچه برود باسواد شود ، اگر باسواد نباشد اسلام و معارف را هم ياد نمىگيرد و هيچ چيز ياد نمىگيرد ، پس نيازش وقتى رفع مىشود كه نوشتن را بداند و خط خواندن را بلد باشد .
2 - « و السّباحة » شنا يادش بدهد . حالا اگر من و شما در جايى هستيم كه با آب سر و كار نداريم اما بالاخره اين بچه كه در دنيا مىخواهد زندگى كند ، ممكن است يك وقت با دريا و يا با رودخانه سر و كار پيدا كند ، لذا بايد شنا بلد باشد كه اگر گرفتار شد بتواند خودش را نجات بدهد .
3 - « و الرّماية » و تيراندازى را به او ياد بدهد . البته تيراندازى با همان ابزارى كه

1 - سوره علق ، آيات 1 تا 5

406