مى گويم از پدرم است و آنچه ايشان مىگويد از پدرشان است تا برسد به پيغمبراكرم ( صلى الله عليه وآله و سلم ) . ( 1 ) لذا با استحسانات ظنّى نمىشود احكام خدا را به دست آورد .
عوارض سوء قياس در استنباط احكام الهى در اين رابطه حديثى به سند صحيح در « كافى » و « من لايحضر » نقل شده است . ابان بن تغلب كه يكى از اصحاب امام باقر و امام صادق ( عليهما السلام ) است مىگويد : به امام صادق ( عليه السلام ) عرض كردم : « ما تقول فى رجل قطع اصبعاً من اصابع المرأة » اگر كسى يك انگشت از يك زن ببرد ، چه مقدار ديه بايد بدهد ؟ حضرت فرمودند : ده شتر ، بعد عرض كردم اگر دو انگشت را ببرد ، حضرت فرمود : بيست شتر ، سؤال كردم اگر سه انگشت را ببرد ، حضرت فرمود : سى شتر ، سؤال كردم اگر چهار انگشت را ببرد چه مقدار ديه بدهد ؟ امام فرمودند : بيست شتر ; ابان با تعجب مىگويد در عراق اين مسأله را براى ما مىگفتند ولى ما مىگفتيم چنين حكمى از جانب خدا نيست ، بلكه از طرف شيطان است ; امام صادق ( عليه السلام ) فرمود : « مهلا يا ابان » آرام باش اى ابان « هذا حكم رسول الله ( صلى الله عليه وآله و سلم ) » اين كه مىگويم حكم رسول خداست .
بعد حضرت سرّش را ذكر فرمودند به اين كه زن تا يك سوّم ديه كامل با مرد هماهنگ است ، ولى وقتى از يك سوّم ديه بالا رفت ديه زن نصف ديه مرد مىشود . لذا چون ديه كامل صد شتر است ، اگر يك انگشت را ببرند ده شتر ديه دارد و اگر دو انگشت را ببرند بيست شتر ديه دارد و اگر سه انگشت را ببرند سى شتر ديه دارد ، كه تا اينجا زن و مرد با همديگر يكسانند ; ولى وقتى كه به چهار انگشت رسيد براى مرد چهل شتر ديه دارد ، و چون در اينجا از ثلث ديه كامل بالا مىرود براى زن ديه نصف مىشود و بايد بيست شتر ديه بدهند . بعد حضرت فرمود : « يا ابان انك

1 - وسائل الشيعة ، ج 18 ، ص 58 ، باب 8 صفات قاضى ، حديث 26

333