ديده شود جلوه گر شده ، و مانند جريان آب از سرچشمه از طبع سرشار امام روان گشته‌است .
شما اگر بخواهيد حتى يكى از الفاظ و كلمات موزون سخنان نغز و زيباى امام را تغيير دهيد ، خواهيد ديد كه چگونه فروغ و اصالت خود را از دست مىدهد .
در واقع مراعات سجع در « كلام علوى » يك ضرورت هنرى آميخته با اسلوب ادبى است كه از طبع خلاّق امام صادر شده ، و اين به هم آميختگى آنچنان است كه گويى هر دو از يك سرچشمه روان گشته ، و نثر را به صورت شعرى زيبا درآورده كه داراى وزن و قافيه ويژه‌اى است و مفاهيم را آنچنان با ظواهر و الفاظ پيوند مىدهد و همگام مىسازد كه شيرين تر ، جالب تر و بهتر از آن هرگز مقدور نيست .
البته همواره سخنوران و خطيبان بسيارى در ميان اعراب بوده‌اند و « فن خطابه » يكى از هنرهاى ادبى آنان به شمار مىرود ، و در دوران جاهليت و پس از آن در دوره اسلام همه با آن آشنا بوده‌اند ; و بدون هيچ گونه شك و ترديدى بزرگترين خطيب دوران نبوّت ، خودِ پيامبر بود ; ولى در دوره خلفاى نخستين و همه دورانهايى كه پس از آن آمده ، به طور كلى و بدون هيچ گونه استثنايى هيچ كس در اين زمينه و با اين اسلوب به پايه و مقام امام على ( عليه السلام ) نرسيده‌است . سخن روان و بيان نيرومند با همه شرايط طبيعى و هنرى كه بايد در آن جمع باشد ، نه تنها نزد على بن ابيطالب ( عليه السلام ) جمع بوده بلكه از عناصر تشكيل دهنده وجود او به شمار مىرفتند . علاوه بر اينها اصولاً خدا همه عوامل و علل تكميل كننده سخنورى و خطابه را در وجود امام به وديعت نهاده بود . خداى تعالى على بن ابيطالب ( عليه السلام ) را با طبعى پاك ، فطرتى سليم ، ذوقى نيك ، سليقه‌اى بلند و بلاغتى بى نقص امتياز بخشيده ; و با دانش بى نظير ، استدلال نيرومند ، قدرت اقناعى ، و عظمت بى مانند در بديهه گويى او را بر همگان برترى داده بود .
بايد بر اينها افزود راستى و صدق را كه در سراسر وجود امام آكنده بود ، و اندوخته هاى بيشمارش را كه در مورد جامعه و توده مردم و اخلاق آنها داشت ، و همچنين ويژگى هايى را مانند انسان دوستى ، مهر عميق ، پاكدلى ، سلامت روان ، پاكى وجدان و بلندى هدف و . . . .

29