گيتى آثار و علائمى نمايان شد ; ( 1 ) مثلا بتها در همه جا به زمين افتادند ، در ايران چهارده كنگره از ايوان كسرى در مدائن خراب شد ، و درياچه ساوه كه مورد احترام عده اى از مردم بود و حتى آن را مىپرستيدند خشك شد - و در روايات رسيده است كه يكى از علائم نزديك شدن ظهور حضرت مهدى « عج » اين است كه اين درياچه دوباره آب پيدا مىكند و مىدانيد كه اكنون آب پيدا كرده - و در وادى سماوه آب جارى شد ( 2 ) و آتشكده فارس كه هزار سال خاموش نشده بود خاموش شد .
اوضاع اعتقادى و اجتماعى زمان بعثت « وَاَهْلُ الْاَرْضِ يَوْمَئِذ مِلَلٌ مُتَفَرِّقَةٌ » ( و در آن روزگار مردم زمين ملّتهاى متفرّقى بودند . ) عدّه اى يهودى ، مسيحى و گروهى بت پرست و . . . بودند .
« وَاَهْوَاءٌ مُنْتَشِرَةٌ » ( و داراى هواهاى متفرّق بودند . ) مقصود حضرت اين است كه ريشه بسيارى از مذاهب و اديان همان خواستها و هواهاى نفسانى اشخاص است ولو پيروان آن دينها قاصر باشند و درك نكنند .
« وَطَوَائِفُ مُتَشَتِّتَةٌ » ( 3 ) ( و طايفه هاى متفرّقى در روى زمين بود . )

1 - بحارالانوار ، ج 15 ، ص 248 تا 331 ، باب 3 . مرحوم مجلسى در اين باب اخبار مربوط به ولادت حضرت و معجزاتى كه اتفاق افتاده را جمع آورى كرده است . و در صفحه 257 روايتى را از امالى صدوق نقل مىكند كه علائمى را كه در متن بيان شده آورده است . 2 - « سماوه » از شهرهاى جنوبى عراق است و در آن باتلاقى است كه همزمان با بعثت پيامبراكرم ( صلى الله عليه وآله و سلم ) در آن آب پيدا شد . 3 - در نسخه « صبحى صالح » به جاى « طوائف » « طرائق » ضبط شده و شايد بهتر باشد ; زيرا شامل تمام مسلك هاى موجود در زمان بعثت خواهد شد .

539