همه سخنانى كه على در مدّت عمرش گفته‌است جمله‌اى از همه رساتر ، بليغ تر ، زيباتر ، اثربخش تر و آموزنده تر وجود دارد و آن : « بيست و پنج سال سكوت على است » كه خطاب به همه انسانهاست ، انسانهايى كه على را مىشناسند . بيست و پنج سال سكوت در نهايت سختى و سنگينى براى يك انسان ، آن هم نه يك انسان گوشه گير و راهب بلكه يك انسان فعال اجتماعى . اين سكوت خود يك جمله است ، يك سخن است . بنابراين امام گاه با سخنش حرف مىزند و گاه با سكوتش ، گاه با پيروزيش درس مىدهد و گاه با شكستش . خطاب او به ماست و رسالت ما نيز معلوم است ، شناختن اين درسها ، و خواندن اين سخنان و شنيدن اين سكوتها » . ( 1 ) مقايسه شرحها و نقد و نظرى بر آنها كتابهاى مربوط به نهج البلاغه سه دسته‌اند :
1 - ترجمه نهج البلاغه : ترجمه هاى موجود از نهج البلاغه يا ترجمه دقيق و شايسته‌اى هستند كه همه نهج البلاغه را شامل نمىشوند ، مانند نهج البلاغه آيت الله طالقانى ; و يا ترجمه‌اى كامل از نهج البلاغه هستند امّا غير دقيق ، مانند ترجمه مرحوم جواد فاضل ; كه به قولى مىتوان گفت نهج البلاغه مرحوم فاضل است نه نهج البلاغه حضرت على ( عليه السلام ) .
در اينجا بايد به ترجمه دكتر سيّد جعفر شهيدى هم اشاره كرد كه شايد بتوان آن را از بهترين ترجمه هاى نهج البلاغه دانست . ويژگى اين ترجمه رعايت سجع نهج البلاغه در ترجمه فارسى است . استاد شهيدى با تسلّطى كه بر زبان فارسى دارد به خوبى از انجام اين مهم برآمده‌است .
بگذريم از اين كه در ارزش گذارى ترجمه ها بايد به اين نكته اساسى توجّه كرد كه همواره فقط بخشى از معانى و مفاهيم و علائم و پيامها از طريق ترجمه

1 - على تنهاست ، دكتر على شريعتى

43