آنان را همانند خدا شمردند .
4 - « وَاجْتَالَتْهُمُ الشَّيَاطِينُ عَنْ مَعْرِفَتِهِ » ( و جولان ( تغيير ) دادند شياطين مردم را از معرفت خدا ) يعنى از آن معرفت و شناسايى كه بايد از خدا داشته باشند ، به وسيله شياطين باز داشته شدند .
5 - « وَاقْتَطَعَتْهُمْ عَنْ عِبَادَتِهِ » ( و پيوندشان را با پرستش خدا بريدند ) شياطين مردم را از پرستش خداوند قطع كردند و به گمراهى كشاندند .
« فَبَعَثَ فِيهِمْ رُسُلَهُ » ( پس خدا در ميان مردم پيامبرانى فرستاد . ) وقتى كه مردم عهد و پيمان با خدا را زير پا گذاشتند ، خدا براى آگاهى مردم پيامبرانى را فرستاد .
چگونگى پيمان الهى از بشر در عالم ذرّ در اين خطبه حضرت اميرالمؤمنين ( عليه السلام ) تصريح كردند كه بشر با خداوند متعال عهد و پيمانى بسته و بعد آن را تغيير داده است ، كه در نتيجه احتياج به پيامبران براى آگاهى مردم بوده است .
در اينجا روايات زيادى است ، و بعضى گفته اند روايات متواتر است كه عالمى وجود داشته كه در آن عالم خداى تبارك و تعالى با همه مردم عهد و پيمان بسته و مردم در آن عالم به معرفت و توحيد خدا اقرار كرده و بعد اين را فراموش نموده اند ، كه گاهى از آن عالم تعبير به « عالم ذَرّ » شده است .
« ذرّ » يعنى مورچه ، و مقصود اين است كه - بنابر اين نظريه - تمام انسانها قبل از آمدن به اين عالم در عالم ديگرى به صورت خيلى ريز مثل مورچه موجود شده اند .

423