بسم الله الرحمن الرحيم داستان حضرت آدم ( عليه السلام ) سمبليك است يا واقعى ؟
موضوع بحث ما خطبه اوّل نهج البلاغه بود ، كه در درسهاى گذشته داستان خلقت آدم و حوّا و سجده ملائكه به او و تخلّف شيطان از سجده و منع استفاده از شجره ممنوعه و رانده شدن آنها از بهشت و . . . را بحث كرديم ; ظاهر قرآن و روايات و نهج البلاغه اين است كه اين جريان واقعى بوده و اين حوادث رخ داده است ، ولى بعضى گفته اند كه اين داستان جنبه كنايه يا سمبليك دارد ، و خداى تبارك و تعالى مىخواسته است در اينجا مطلب ديگرى را به ما بفهماند ; البته ما نمىتوانيم بگوييم كه اين مطلب صد درصد درست است ، و فقط مىتوان گفت با توجه به محدوديت دانش بشر اين نظريه اى است كه قرائنى از كلام را دارد . به همين جهت براى بيان اين معنا البته به صورت فشرده چند مقدّمه را ذكر مىكنيم :
1 - انسان از عناصر مختلفى خلق شده است ; در قديم مىگفتند انسان از چهار عنصر آب و خاك و هوا و آتش خلق شده و حالا مىگويند عناصر زيادتر هستند . بالاخره عناصرى با هم تركيب شده تا انسان درست شده ، اين انسان از جهازات و دستگاههاى مختلفى ساخته شده است ; يعنى ما دستگاه ادراكى ، دستگاه تنفسى و دستگاه تغذّى داريم ; و اعصاب و جهازات مختلفى كه در بدن هست هر كدام كارى دارند . پس انسان از عناصر ، اعضاء و اجزاى مختلف خلق شده است .

377