بايد بين مردم موجّه و باموقعيّت باشند ; حتى اگر خطا و اشتباه هم داشته باشند به موقعيّت آنان لطمه خواهد زد ، و قهراً نتيجه اى كه از بعثت انبيا بايد به مردم برسد نمىرسد ; زيرا كسى كه هم گناه و تخلّف از وحى مىكند و هم دچار گناه از روى سهو و نسيان و خطا باشد ، نمىتواند اسوه و الگوى مردم قرار گيرد و آن اعتمادى كه بايد نسبت به او باشد از بين مىرود .
بنا بر روايتى امام هشتم حضرت رضا ( عليه السلام ) مىفرمايد : به حضرت آدم گفته شد از آن درخت نخورد و درخت خاصى به او نشان داده شد ، آدم تصوّر كرد كه از آن درخت خاص نبايد بخورد و از درختهاى گندم كه مثل آن بود تناول كرد ; ( 1 ) پذيرفتن اين هم مشكل است ، براى اين كه معنايش اين مىشود كه كلام خدا را نفهميده باشد ، و همين سبب مىشود كه پيامبران آن طور كه بايد مورد وثوق و اطمينان مردم نباشند .
پس بهترين جواب اين است كه بگوييم اين نهى ، نهى تنزيهى بوده ; و اگر هم در قرآن تعبير به عصيان شده و گفته شده است ( عصى آدم ) ( 2 ) يعنى آدم عصيان كرد ، لازم نيست عصيان به همراه نهى تحريمى باشد ، اگر نهى كراهتى هم باشد باز تعبير به عصيان مىتوان كرد ; اگر پدرى فرزندش را نهى كند ولى نه نهى محكمى كه به حدّ حرمت باشد بلكه نهى كراهتى باشد ، وقتى فرزندش تخلّف كرد مىگويد او معصيت مرا كرد . معصيت به اين معنى است كه اطاعت نكرد و تخلّف كرد . به هرحال عصمت پيامبران نزد ما شيعه اماميه مسلّم است .
آغاز عصمت پيامبران و ائمه اطهار ( عليهم السلام ) بحث ديگرى در كلام هست كه آيا پيامبران و ائمه ( عليهم السلام ) كه معصوم و محفوظ از

1 بحارالانوار ، ج 11 ، ص 78 2 - سوره طه ، آيه 121

373