چهل سالها نظير همان چهل روزهاست كه براى نفخ روح در رحم بايد طى شود . ( 1 ) گويا رحم عالم طبيعت مانند رحم انسان است براى تولّد انسان .
البته خداوند متعال ممكن است بدون فاصله زمانى در او روح ايجاد كند ، چنانچه در قرآن كريم است كه يكى از معجزات حضرت عيسى ( عليه السلام ) اين بود كه مىگفت : ( انّى اخلق لكم من الطّين كهيئة الطّير فانفخ فيه فيكون طيراً بإذن اللّه ) ( 2 ) من از گل صورت حيوان پرنده اى براى شما درست مىكنم سپس در آن مىدمم پرنده مىشود . در اينجا ديگر فاصله چهل سال يا چهل روز وجود نداشته است ، و لذا تعبير به « ف‌ » مىكند كه بدون فاصله زمانى مىباشد .
يكى از اقسام معجزه اين است كه در عوامل طبيعى تسريع مىشود . مثلا يك شكوفه كه بايد با طى زمان طولانى ميوه شود ، با اعجاز اين شكوفه سريع حركت مىكند و ميوه مىشود .
رمز چهل سال ماندن گلى كه حضرت آدم ( عليه السلام ) از آن خلق شد اين كه حضرت على ( عليه السلام ) مىفرمايد : « لوقت معدود و امد معلوم » شايد براى اين بوده است كه به وسيله بادها و طوفانها و شرايط جوّى ، خداوند متعال شرايطى را ايجاد كرده باشد كه در آدم نفخ شود ، و خدا خواسته است از همان اوّل عوامل و جريانات طبيعى در كار باشد . چون معمولا خداوند متعال كارها را با اسباب انجام مىدهد . ( 3 ) وقتى كه اين مادّه در رحم عالم مستعدّ نفخ روح شد - مثل بچه اى كه در رحم مادر مستعدّ نفخ روح مىشود - آنوقت : « ثمّ نفخ فيها من روحه » .

1 - مقصود از چهل روزها براى نفخ روح در رحم ، سه مرحله نطفه و علقه و مضغه است كه هر كدام چهل روز و در مجموع چهار ماه به طول مىانجامد . 2 - سوره آل عمران ، آيه 49 3 - حديثى در درس قبل به اين مضمون نقل شد كه خداوند به بادهاى چهارگانه دستور داد به آن گل بوزند .

308