روى زمين بكشد ، مانند آن است كه همهء انسانها را كشته است و اگر انسانى را احيا كند ، مانند آن است كه همهء انسانها را احيا نموده است ) .
و از نظر ديگر مضمون آيهء فوق ، حيات همهء انسانها را يك حيات كلَّى تلقى مىكند كه هست و نيست نمودن يكى از آنها مساوى هست و نيست حيات كلَّى مىباشد . و مسلم است كه حيات كلَّى بطور مستقيم مورد عنايت آفرينندهء عالم هستى است و يا حدّاقل حيات كلَّى عاليترين محصول عالم هستى است .
چون اين حيات كلَّى از پديدهء كميّت بالاتر است ، لذا حقيقتى است كه اخلال به چيزى از آن اخلال به كلَّى آن است .
< فهرس الموضوعات > هدفهاى درجهء دوم حيات < / فهرس الموضوعات > هدفهاى درجهء دوم حيات ابعاد متنوع حيات ، با اين كه از يك نظر شئون و خواصّ حيات مىباشند ، با اين حال مقدارى از اين ابعاد بقدرى داراى اهميت مىباشد كه گويى حيات بدون آنها پوچ و بىاساس است ، مانند احساس لذت ، پيروزى ، انديشه ، تناسل و امثال اينها . كسى كه احساسش مختل است ، در حقيقت حياتش مختل است . اگر لذت از زندگى معمولى منها شود ، حياتى وجود ندارد ، زندگى بدون انديشه ، چيزى نيست كه انسان زنده را قانع بسازد . كسى كه دائما با شكست روبرو شود مرده اى است كه روى خاك حركت مىكند . زندگى بدون تناسل درختى است كه شاخ و برگ ندارد . بهمين جهت است كه مىتوان گفت : هر يك از ابعاد اساسى حيات مىتواند جنبهء هدفى داشته باشد .
< فهرس الموضوعات > موقعيتى كه مىتواند خود حيات را وسيله نمايد < / فهرس الموضوعات > موقعيتى كه مىتواند خود حيات را وسيله نمايد تنها يك موقعيت خاصّ است كه خود انسان مىتواند حيات را وسيله تلقّى نمايد . آن موقعيّت عبارت است از آن وضع روانى كه انسان توانسته است يكى از شئون حيات مانند انديشه را ما فوق خود حيات تلقى كند و يا كمال ديگران را براى خود هدف اعلا تشخيص بدهد ، در اين حالت انسان حيات را مىتواند بعنوان وسيله اى بداند كه او را به آن هدف مىرساند و يا اگر حيات در نظر انسان تا حدّ وسيله تلقى نشود ، بعنوان يك واقعيت مطلوب پذيرفته مىشود كه مىتواند در راه

90