از خود هدف را دارا مىباشند .
افراد و جوامعى را مىبينيم كه بارها از موفقيت در هدفها نه تنها محروم گشته‌اند ، بلكه بوسيلهء شكست در آن هدفها ، عوامل بسيار مهمى از موجوديت خود را از دست داده‌اند ، با اين حال به موجوديت خود ادامه مىدهند و خنده از لبانشان و سخنان پيروزمندانه از زبانشان قطع نمىشود .
در صورتى كه شكست در وسيله‌ها با ادامهء اميد به هدفها ، خاصيت مزبور را ندارد ، مگر اين كه شكستها بقدرى پى در پى و همه جانبه صورت بگيرد كه وصول به هدف را امكان ناپذير جلوه بدهد .
< فهرس الموضوعات > دليل پنجم < / فهرس الموضوعات > دليل پنجم - تفكيك ميان هدف و وسيله ، يكى از بزرگترين عوامل زندگى هدفدار است ، زيرا با اين تفكيك است كه عظمت و ارزش هدفها معلوم مىشود و در صورتى كه انسان خود آشنا و داراى علاقه به خويشتن باشد ، بهترين هدفها را براى زندگى خود انتخاب مىنمايد . اگر تفكيك مزبور صورت نگيرد ، زندگى آدمى مانند قطعهء كاغذى است كه بدون هدف در سيل حوادث زندگى باين سو و آن سو كشيده مىشود و در مسير خود از هر چيزى كه در پيرامونش مىگذرد و مىتواند ارتباطى با او داشته باشد ، نه اطَّلاعى مىگيرد و نه بهره اى برمىدارد .
چنين انسانى وسيله اى براى هدف زندگى ديگران مىباشد .
< فهرس الموضوعات > دليل ششم < / فهرس الموضوعات > دليل ششم - يكى از انسانىترين نتايج شناخت وسيله و هدف و ارزيابى آن دو ، تحقّق بخشيدن به آن اصل رؤيايى است كه در همهء قرون و اعصار ، همهء عظماى فكر بشرى را به خود مشغول داشته است و آن اصل عبارت است از : اگر موجوديت من هدف است ، موجوديت ديگران نيز هدف است و اگر موجوديت ديگران وسيله است ، من هم وسيله هستم اكثريت قريب به اتفاق انسانها ، از آن هنگام كه از ضرورتهاى حيات معمولى فارغ مىشوند و شروع به ارضاى تمايلات ما فوق ضرورتهاى حياتى مىنمايند ، محور اساسى همهء شئون انسانهاى ديگر را خود طبيعىشان قرار مىدهند ، و چون خواسته‌ها و گسترش خود طبيعى ، اندازه و حدّى نمىشناسد ،

78