تشخيص داده شده ، بعنوان هدف پذيرفته مىشود ، سپس همهء معرفتها و موضوعات و جنبشها بعنوان وسايلى براى آن هدف منظور مىشوند . حتى آن انديشمندانى هم كه بطور مستقل در بارهء وسيله‌ها و هدفها انديشيده‌اند [ البتّه شمارهء آنها بسيار محدود است ] مانند آلدوس هكسلى ، ملاك و ضابطه و تعريف دقيقى در بارهء دو مفهوم مزبور ننموده‌اند . مكتب پراگماتيسم همهء آرمانها و انديشه‌ها و تحقيقات و كوششها را بعنوان وسيله براى هدفهاى حياتى در مجراى عمل مىنگرد .
< فهرس الموضوعات > عامل تقسيم موضوعات و فعاليتها به وسيله و هدف < / فهرس الموضوعات > عامل تقسيم موضوعات و فعاليتها به وسيله و هدف مسلم است كه بشر در گذرگاه ادامهء حيات ، آنچه را كه شرط و مقتضى حيات مىداند ، وصول به آن را مىخواهد و آنچه را كه مانع و مخلّ حيات ميداند ، عدم آن را مىخواهد . اين خواسته‌ها چنان نيست كه در هر موقعى و با هر گونه شرايطى قابل تحقيق بوده باشد ، بلكه ميان انسان و آن خواسته‌ها ، اغلب فاصله‌ها و وسايطى وجود دارد كه بايستى آنها سپرى شود و يا مطابق هدف توجيه گردد . هر خواسته اى كه چنين موقعيتى با انسان داشته باشد ، جنبهء هدفى پيدا ميكند و آنچه در راه وصول به هدف قرار گرفته و بايستى براى رسيدن به آن هدف توجيه و مورد تصرف قرار بگيرد ، وسيله ناميده مىشود . تحقيق دقيق در تعريف هدف و وسيله را در مباحث بعدى خواهيم ديد .
< فهرس الموضوعات > اهميت بررسى و تحقيق در بارهء هدف و وسيله < / فهرس الموضوعات > اهميت بررسى و تحقيق در بارهء هدف و وسيله دلايل روشنى در دست داريم كه اهميت بررسى و تحقيق در بارهء هدف و وسيله را بخوبى اثبات مىكنند . از آن جمله :
< فهرس الموضوعات > دليل يكم < / فهرس الموضوعات > دليل يكم - معمولا موضوعى كه هدف قرار مىگيرد ، تعيين كنندهء سرنوشت حيات و شخصيت و منش انسانى مىباشد ، زيرا چنانكه در تعريف هدف و وسيله خواهيم ديد ، هدف داراى اين خصوصيت است كه موجب جلب توجّه و گرايش استقلالى انسان مىباشد ، گويى حيات يا شخصيت و منش آدمى محصولى از هدفهايى است كه در زندگانى انتخاب مىكند ، زيرا هر موضوعى كه هدف واقعى

75