است . ما از بكار بردن عنوان شجاعت بلكه از بكار بردن كلمهء قهرمان براى اين جان سوختگان دوزخ خيالات امتناع نمىورزيم ، بلكه بر خلاف توقع ، پس از اين ، همهء تبهكاران فردى و اجتماعى را شجاعان قهرمان نامگذارى خواهيم كرد اگر بپرسيد اين چه نامگذارى است پاسخ شما را با اين جملهء مختصر بيان خواهيم كرد : آيا نابود كردن عقل و وجدان و شخصيت و وابستگى به ديگر انسانها و گسيختن از آهنگ كل هستى مربوط به آفرينندهء هستى ، بوسيلهء يك تمايل هوسناك و يا يك خودخواهى بىاساس ، شجاعت و قهرمانى نيست مىگويند : يكى از خلفاى بنى عباس به بهلول ( عاقل ديوانه نما ) گفت : پارسايى و زهد تو اى بهلول در حدّ عالى است . بهلول پاسخ داد : زهد و پارسايى تو خيلى خيلى بالاتر و شديدتر از من است ، زيرا من از فريبندگىهاى دنيا و شهوات زودگذر و مخلوط به ناگوارىها اعراض كرده‌ام ، تو از انسانيت و سعادت ابدى الهى .
عامل دوم ارتكاب زشتىها ستمگرى است . اگر چه با يك نظر دقيق مىتوان گفت : ستمگرى نيز از نتايج ناتوانى است . و بهر تقدير هر زشتى و انحرافى تجاوزى از حق و قانون است ، هر فرد و گروه و حتى جامعه ايكه از حق و قانون تجاوز ميكند [ با اين كه عمل به حق عاليترين فعاليت فطرت پاك و خضوع به قانون شكوفان شدن عاليترين بعد شخصيت ميباشد كه احساس تكليف و تعهد است ] قدرت داشتن شخصيت را از دست داده است .
بنا بر همهء ملاحظات تاريخى در زندگانى على بن ابي طالب ( ع ) نتيجه اى كه مورد قبول همهء اهل تتبع و دقت ميباشد ، قدرتمندى بىنظير او است در داشتن شخصيت و حفظ فطرت از آلودگىها و پاك نگهداشتن احساس تكليف و تعهد چنين انسانى هرگز مرتكب زشتى و پليدى نمىگردد .
5 - « وَانىّ لَعَلى بَيِّنَةٍ مِن رَبىّ وَمِنهاجٍ مِن نَبِيىّ وَانىّ لَعَلى الطَّريقِ الواضِحِ » [1] .

[1] ط 95 ج 1 ص 189 .

218