< فهرس الموضوعات > تعريف فرد < / فهرس الموضوعات > تعريف فرد - گاهى فرد در مقابل كلَّى قرار داده مىشود ، در اين حال معناى فرد عبارت است از يك موجود مشخص كه داراى موجوديت و تعيّن مخصوص به خود ميباشد . اين تعيّن شخصى مانع از آن است كه دو فرد از همهء جهات و خصوصيات عين يكديگر بوده باشند ، اگر چه تشابه كامل ميان آن دو وجود داشته باشد . مفهوم آن كلَّى كه فرد باين معنا در مقابلش قرار گرفته است ، عبارت است از مفهوم وسيعى كه شامل همهء افراد آن بوده باشد ، مانند كلَّى انسان كه بهمهء افراد انسانى قابل تطبيق است . و هر يك از افراد انسانى مانند حميد ، على ، حسن . . . كه موجود مشخص و تعين يافتهء عينى است ، فردى از كلى انسان مىباشد . چهار اصطلاح ديگر براى اين فرد بكار مىرود : جزئى ، شخصى ، مصداق ، مورد .
گاهى ديگر فرد در مقابل اجتماع منظور مىگردد . در اين صورت مقصود از فرد يك انسان است داراى تمايلات و نيروها و فعّاليتها و استعدادهاى مخصوص به خود .
< فهرس الموضوعات > تعريف اجتماع < / فهرس الموضوعات > تعريف اجتماع - معناى اجتماعى تركب و تشكل دو انسان و بيشتر است كه مجبور مىشوند براى همزيستى دست از نامحدود بودن تمايلات و نيروها و فعاليتها و استعدادهاى شخصى خود بردارند . در بارهء ملاك و يا عامل اصلى اجتماع اختلاف نظر زيادى ميان محققان بوجود آمده است : آيا ملاك اجتماع زندگى در يك محل است كه بنام وطن ناميده مىشود آيا ملاك و عامل اصلى هم نژاد بودن است يا هم آيين و هم ايده ئولوژى بودن ملاك يك اجتماع است همزبانى و اشتراك در سود و زيان و غير ذلك را هم بعنوان ملاك اصلى تشكل اجتماع دانسته‌اند .
بنظر مىرسد كه براى تعيين ملاك اصلى اجتماع ، بايستى انواع گوناگون تشكل انسانها را در نظر گرفت و ملاك هر يك را جداگانه منظور نمود . بدانجهت كه در تعريف و روشن ساختن دو مفهوم فرد و اجتماع ، مباحث مشروحى از ناحيهء دانشمندان

154