جز اين ندارد كه شخص فريب دهنده اعتقادى به محاسبهء دقيق و بازگشت نهايى انسانها بسوى خدا ندارد او بدون ترديد حيوانى است كه كمترين احساسى در بارهء تعهد و مسئوليت و ارزش شخصيت ندارد و گمان مىكند ديگران مانند خود او حيواناتى هستند كه با اشتباه و خبط و خطاى طبيعت بوجود آمده‌اند ، لذا با خويشتن مىگويد : اكنون كه اين انسانها با يك بازى بىهدف طبيعت پا به عرصهء هستى نهاده و با يك بازى ديگر به زير خاك رفته و پوسيده خواهند گشت ، من چرا در اين ميدان بازى ، اين موجودات را كه وسايل بازيگرى هستند محترم بشمارم و حيات آنان را جدّى تلقى كنم راستى ، اگر چنين موضوعى اثبات شود و انسان جز بازيچهء طبيعت بى - سرو ته نباشد ، پاسخى به اين بازىها نمىتوان داد - < شعر > روزگار و چرخ و انجم سربسر بازيستى گر نه اين روز دراز دهر را فرداستى < / شعر > ناصر خسرو قباديانى علوى خوشبختانه ، آفريننده و ارزش بخش شخصيت انسانها ، سه قانون پايدار در كمين بازيگران قرار داده است كه از جدى بودن حيات و ارزش اولاد آدم نگهبانى مىكنند :
قانون يكم - وجدان حسّاس تاريخ - شما هم اكنون در هر شرايطى كه هستيد ، برداريد چند مجلد كتاب تاريخ را كه نويسندگان بىغرض نوشته‌اند ، مطالعه نماييد ، خواهيد ديد موقعى كه در بارهء شخصيتهاى چشمگير تاريخ اظهار نظر مىكنند ، تا آنجا كه امكاناتشان اجازه مىدهد عناصر اصلى و فرعى شخصيت آنان را مىشمارند و توضيح مىدهند و موقعى كه اوصاف پست آنان را مطرح مىكنند ، با يك حالت انزجار و تأسف جملاتى را روى كاغذ مىآورند . مثلا : « متأسفانه خود - كامه بود » ، « امّا با اين حال دروغگو بود و حيله گرى براه مىانداخت » ، « بدبختانه در به بازى گرفتن مردم خيلى بىپروا و بىباك بود » ، « تعهدها را زير پا مىگذاشت » .
حسّاسيت جدّى شخصيت شناسان تاريخ در بارهء بازى گرفتن انسانها ، اولين قانونى است كه محاسبهء سرنوشت بازيگران با انسان را بعهده گرفته است .

246