را فريب مىدهند ، هم مكتب همان كسانى بودند كه گمان مىكردند خدا و پيامبرش را فريب مىدهند : - * ( يُخادِعُونَ الله وَالَّذِينَ آمَنُوا وَما يَخْدَعُونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَما يَشْعُرُونَ ) * [1] ( آن تبهكاران در صدد حيله گرى و فريبكارى با خدا و مردم با ايمان برمىآيند آنان فريب نمىدهند مگر خويشتن را ، و خود نمىدانند . ) استقامت على ( ع ) در مقابل حيله گرىهاى آنان با دفاع از اصول پايدار انسانى و تجاوز ننمودن از حدود آن اصول ، عاليترين پيروزى يك انسان است . پس على ( ع ) كه در عمل به آن اصول و پاسدارى آنها خود را فريب نداده است ، هرگز فريب ديگران را هم نخورده است .
9 - انىّ وَالله لَو لَقيتُهُم واحِداً وَهُم طَلاعُ الأَرضِ كُلِّها ما بالَيتُ وَلا استَوحَشتُ وَانىّ مِن ضَلالِهِمُ الَّذى هُم فيه وَالهُدَى الذّى انَا عَلَيه لَعَلى بَصيرَةٍ مِن نَفسى وَيَقينٍ مِن رَبىّ وَانىّ الى لِقاءِ اللَّه لَمُشتاقٌ [2] .
( سوگند بخدا ، اگر من به تنهايى آن تبهكاران را در حالى ببينم كه همهء روى زمين را پر كرده‌اند ، نه باكى خواهم داشت و نه وحشتى بخود راه خواهم داد .
من به آن گمراهى و انحرافى كه تبهكاران در آن غوطه ورند و به آن رشد و هدايتى كه من در پيش گرفته‌ام ، بينائى از درون خود دارم و يقينى از پروردگارم . من بطور قطع . مشتاق ديدار خدايم . ) با بينائى درونى و يقين ربانى كه به گمراهى تبهكاران و هدايت خويشتن دارم ، باكى ندارم از اين كه به تنهايى در مقابل آنان بايستم اگر چه همهء روى زمين را پر كرده و براى پيكار با من صفآرائى نمايند اينست نهايت نيرومندى كه از بينايى درونى و يقين ربانى نصيب على ( ع ) گشته است . او در اين مقاومت بىنظير ، با اين كه در همهء جنگهاى شيرافكن ، شجاعت

[1] البقرة آيه 9 .
[2] ط 62 ج 3 ص 131 .

232