انديشه از فطرت اصلى خود منحرف ميباشد .
2 - اراده - اگر ارادهء آدمى در موازنه ميان انگيزه‌ها و تحرّك بوسيلهء انگيزه‌هاى ضرورى و سودمند ، پيروزمند و بطور منطقى بجريان بيفتد ، اين اراده داراى فطرت سالم است و تنظيم صحيح حيات آدمى را بوجود مىآورد و اگر از عهدهء موازنه و تحرك مزبور بر نيايد ، فطرت چنين اراده اى مختل است .
3 - احساسات و عواطف - اگر در برابر موضوعات و پديده‌هاى عاطفه انگيز و محرك ، عواطف و احساسات با كميّت و كيفيت قانونى به فعاليت بپردازد و از ناحيهء تداعى معانىها و تجسيمها و انديشه‌هاى نامربوط مختلّ نگردد ، فطرت اين احساسات و عواطف سالم است ، و اگر كمترين اختلالى در جريان قانونى پديده‌هاى مزبور صورت بگيرد ، بدون ترديد فطرت آن احساسات و عواطف مختل ميباشد . . . 4 - خود خواهى - اگر اين پديدهء بسيار اصيل در مجراى حفظ خود از كاهش و سقوط در پستىهاى زندگى به كار بيفتد بطور يقين مطابق فطرت اصلى كه دارد ، بجريان افتاده است و اگر از مجراى مزبور منحرف شده و از مسير تكامل برگشته و لذت پرستى و « من هستم پس تو نيستى » را هدف خود قرار بدهد ، فطرت اين خودخواهى مختل و تبديل به آن خودپرستى مىگردد كه نخست جز خود را هيچ تلقى مىكند ، سپس در سيه چال « خود هيچ » نابود مىگردد .
تطبيق فطرت به جريان قانونى نيروهاى مركب همان طور كه هر يك از نيروهاى وجود آدمى جريان قانونى مخصوص به خود دارد ، همچنين نيروهاى مركب از دو يا چند نيرو هم ، براى خود جريان قانونى مخصوصى دارد . از آن جمله : 1 - اراده و خوددارى - اين دو نيرو كه هر يك به تنهايى جريان قانونى مخصوص بخود دارد ، در حال تركب در برابر انگيزه‌ها جريان قانونى دارد كه فطرت اصلى حالت تركب يافتهء آن دو است .
جريان قانونى اراده كه عبارت است از خواستن بتحريك انگيزه‌هاى منطقى ، در حال تركب با جريان قانونى خوددارى كه عبارت است از خنثى نمودن عامل

149