همه وقت و همه جا متذكَّر و متوجه اين امر باشند و تنها طريق رشد و سعادت خود را بشناسند و مرجع واقعى و پيشواى حقيقى خود را براى دريافت معالم دين و احكام آئين منزّه اسلام بدون ترديد تشخيص دهند .
رسول خدا صلَّى اللَّه عليه و آله كانّه قبلا پيش بينى فرموده بود كه در اين مسافرت ، نباء عظيم ( خبر بزرگ و مهم ) در پيش است كه اعلام عمومى داد - تا همهء افراد و طبقات مسلمين براى آموختن و عمل بآداب و مناسك حج از منازل و اوطان خويش بيرون شوند و دسته دسته و گروه گروه بآنجناب ملحق گردند تا با تحقق اين امر خطير پايه‌هاى دين حنيف و بنيان آئين مقدّس اسلام استوار گردد و مظاهر و شرفه‌هاى دين بلند و نمايان شود و در زير اين پرچم افراشته الهى امّت اسلامى بر ساير امم جهان سرورى نمايند و برترى يابند و جنبش پيروزانه و سلطنت اين دين شرق و غرب جهان را فرا گيرد .
آرى . با سازمان اساسى و متقن الهى زمينهء اين اعتلا و سيادت جهانى از هر حيث فراهم آمد و بر صلحا و عقلاى قوم لازم و واجب بوده كه براى وصول باين نتيجه آئين عقل و دين و فضيلت را پيش گيرند و با كلمهء توحيد و توحيد كلمه مراحل سيادت و عظمت را طى كنند تا بسر منزل رشد و رستگارى نايل شوند . . . اما ؟ ! [2]

[2] احمد بن حنبل در جلد 1 ( مسند ) در ص 109 با ذكر سند ثبت نموده از زيد بن يثيع از على از پيغمبر ( ص ) در يك حديث كه فرمود : اگر على ( ع ) را باميرى و فرمانروائى خود بگزينيد ( و حال آنكه نمىبينم كه چنين كنيد ) او را خواهيد يافت دانا و بينا كه شما را در راه راست واميدارد - و خطيب بغدادى در جلد يك از تاريخ خود ص 47 باسنادش از حذيفه در حديثى روايت كرده ( اول حديث را تحريف نموده و بر اصل حديث از خود افزوده ! ) از پيغمبر ( ص ) كه : اگر خلافت را بعلى عليه السّلام واگذاريد او را راهنمائى دانا و بينا خواهيد يافت كه شما را براه راست خواهد برد - و در روايت ابى داود چنين مذكور است كه : اگر على عليه السّلام را بجاى پيغمبر بنشانيد ( و حال آنكه هرگز چنين نخواهيد كرد : ) شما را براه راست خواهد برد و راهنماى شما خواهد بود . و در حديث ابى نعيم در جلد 1 « حلية الاوليا » ص 64 از حذيفه نقل نموده كه : گفتند : يا رسول اللَّه آيا على ( ع ) را بخلافت نصب نمىفرمائى ؟ فرمود : اگر على را بسر پرستى خود بگماريد او راهنمائى دانا خواهد بود كه شما را در راه راست ميبرد و در محل ديگر چنين ذكر شده : و اگر على ( ع ) را امارت دهيد ( و حال آنكه نمىبينم چنين كنيد ) او را راهنمائى دانا و بصير خواهيد يافت كه شما را براه راست مىبرد و در جلد 6 كنز العمال ص 160 از جلد 1 « حلية الاولياء » ابى نعيم در قسمت مربوط به فضايل صحابه نقل ميكند از لسان پيغمبر ( ص ) كه : اگر على ( ع ) را خليفه قرار دهيد ( و حال آنكه نمىبينم چنين كنيد ) او را راهنمائى دانا خواهيد يافت كه شما را در شاهراه نمايان و تابان رهبرى خواهد كرد . حافظ گنجى شافعى در ص 67 از « الكفايه » باين لفظ و بلفظى كه قبلا از ابى نعيم ذكر شد اين حديث را آورده و در جلد 6 كنز العمال ص 160 از طبرانى و در مستدرك از حاكم بهمين بيان رسيده كه : اگر على ( ع ) را صاحب خلافت بشناسيد او راهنمائى است دانا كه شما را در راه راست استوار ميدارد و خطيب خوارزمى در مناقب ص 68 با ذكر سند از عبد اللَّه ابن مسعود آورده كه گفت : با رسول خدا ( ص ) در صحرا بودم . آنحضرت نفس طولانى كه حكايت از تأثر و غم و اندوه داشت بر آورد . سبب آنحال سؤال نمودم فرمود احساس ميكنم كه زندگيم پايان يافته عرض نمودم يا رسول اللَّه جانشين خود را تعين فرما . فرمود : كرا تعيين كنم ؟ عرضه داشتم . ابو بكر ، آنحضرت سكوت فرمود . پس از زمانى بار ديگر همان نفس تأثر انگيز را كشيد و همين سئوال و جواب بين من و آنحضرت تكرار شد و فرمود كرا تعيين نمايم ؟ عرض كردم : عمر . باز آنحضرت ساكت گرديد . پس از زمانى همان تنفس و همان سئوال و جواب بين من و او تكرار شد و پس از سئوال من كه جانشين خود را تعين فرما و فرمود كرا ؟ و عرض كردم على ابن ابى طالب ( ع ) را در اين موقع با ابراز تأثر شديد فرمود : اگر چنين كنم وظيفه خود را انجام خواهيد داد ؟ بخدا سوگند اگر تكليف خود را داير به پيروى از او انجام دهيد البته شما را به بهشت خواهد برد . و اين داستان را ابن كثير در جلد 7 از « البدايه » ص 360 از حاكم ابى عبد اللَّه نيسابورى روايت كرده كه او از ابى عبد اللَّه محمد بن على الادمى از اسحاق صنعانى از عبد الرزاق از پدرش از ابن مينا از عبد اللَّه بن مسعود روايت نموده

36