تند و نافذ و نيرومندى فكر ، كاوش در فتاوى نموده و بين علم و عمل را جمع كرده ، و جدّ و جهد فراوان در درك حقايق نموده ، منافع وجودى و آثار علمى او بهمگان رسيده بطوريكه طالبين علم و فضيلت از هر نقطه و شهرى بسوى او ميشتافتند ، . . .
سپس در ثنا و ستايش او سخن بسيار گفته و استادان و تأليفات او را تعداد كرده و تاليفاتش را ستوده ، تأليفات بسيارى دارد ، روايت او در حديث غدير در صفحه 59 گذشته و در مورد نزول آيهء سأل سائل در اطراف واقعهء غدير و همچنين سخن او در باب كلمات پيرامون سند حديث غدير خم خواهد آمد .
311 - شيخ احمد بن فضل بن محمّد با كثير مكى - شافعى - متوفاى 1047 ، محبى در جلد 1 « خلاصه » ص 271 از او نام برده و گويد : او از ادباء و فضلاء با تمكين حجاز بوده ، در فضل و ادب داراى مقامى ارجمند بوده ، در علوم فلكيّه و معرفت آفاق جهان و عالم آفرينش دستى داشته و در ميان بزرگان و اشراف مكَّه منزلت و شهرت بسزائى داشته . . تا آنجا كه گويد : از جملهء مؤلَّفات او « حسن المآل في مناقب الال » است ، كه آنرا بنام : شريف ادريس امير مكَّه قرار داده ، سپس قصيده اى از او نقل ميكند كه ضمن آن شريف حسنى - علىّ بن بركات را مدح و ستايش كرده ، روايت او در مورد نزول آيهء سأل سائل در اطراف قضيهء غدير خم خواهد آمد و حديث غدير از او در صفحات 44 و 91 و 101 مذكور و نامبرده را در پيرامون صحّت حديث غدير و مفاد آن سخنى است كه در باب كلمات پيرامون حديث غدير خم خواهد آمد .
312 - حسين بن امام منصور باللَّه - قاسم بن محمّد بن على يمنى متوفاى 1050 ، صاحب تأليف گرانبها و وزين كه در دو مجلَّد ضخيم در هند بچاپ رسيده و آنرا به « غاية السئول في علم الاصول » ناميده ، و شرح آن بنام « هدايت العقول » در سال 1049 از آن فراغت يافته ، محبّى در جلد 2 « خلاصه » ص 104 شرح حال او را ثبت و از قول قاضى حسينى مهلا گويد كه او در حق نامبرده چنين گفته : پيشواى علوم محمّد صلَّى اللَّه عليه و آله ، آنچنان كسى كه اهل تحقيق ، اعتراف به مراتب تحقيق او ، و ارباب دقّت نظر

223