صحيح است ، مگر در بعض اجزاء آن كه اسم او در آنها الحاق شده - ابن كثير ( در جلد 12 ص 94 « البداية و النهايه » ) از قول ابن جوزى گويد : اين امر موجب قدح و نكوهش سماع او نخواهد بود ، زيرا پس از تحقق موضوع ( اعتماد بآنچه شنيده ) رواست ، كه نام خود را به آنچه شنيدن آن محقق شده ملحق نمايد ، روايت او در مورد - مناشدهء رحبه بلفظ عبد الرحمن ابن ابى ليلى خواهد آمد .
206 - حافظ ، اسماعيل بن على بن حسين - ابو سعيد رازى - معروف به ( ابن سمّان ) متوفاى 445 ، ابن عساكر در جلد 3 تاريخش ص 35 شرح حال او را ذكر و گفته : نامبرده از عدهء مشايخ و استادان حديث در حدود چهارصد نفر - استماع حديث كرده ، در عصر و زمان خود پيشواى معتزله بوده و از بزرگان حفاظ است ، در او زهد و ورع مشهود بوده ، و عمر كلبى گويد : نامبرده بزرگ و استاد عدليّه ( يعنى معتزله ) و عالم و فقيه و متكلَّم و محدّث آنگروه بوده و در قرائتها و حديث و شناسائى رجال و انساب و فرايض و حساب و شروط و مقدورات پيشوائى بلا معارض بوده ، و نيز در فقه ابى حنيفه پيشوا بوده . . و از اين قبيل كلمات رسا در ستايش او ، حديث منسوب باو در ص 46 و 105 گذشت .
207 - حافظ - احمد بن حسين بن على - ابو بكر بيهقى - در سال 458 در سن 74 سالگى وفات يافته ، اكثر از باب تذكره و تاريخ ، شرح حال او را ذكر كرده‌اند ، سبكى در جلد 3 « طبقات » ص 3 گويد : امام بيهقى - يكى از ائمّهء مسلمين و راهنمايان اهل ايمان و دعوت كننده گان بسوى حبل اللَّه متين بوده ، فقيهى است بزرگوار ، حافظى است كبير ، اصوليى است برجسته و جامع ، زاهدى است با ورع ، بندهء خالصى است براى خداوند ، كه قيام بيارى مذهب از اصول و فروع نموده ، كوهى است از كوههاى علم ، و ابن اثير در جلد 10 « كامل » ص 20 گويد : نامبرده در حديث و فقه بر مذهب شافعى پيشوا بوده ، و در اين رشته‌ها مصنفات متعددى دارد ، يكى از آنها سنن كبراى او است مشتمل برده مجلد و غير آن از تصنيفهاى پسنديدهء او ، نامبرده موصوف به عفّت و زهد بود ، حديث او در صفحات 46 و 47 و

181