در ساير مناطق و بلاد باو منتهى ميشد ، همانند و نظيرى در شناسائى اين علوم نداشت ، سيوطى در « بغية الوعاة » ص 391 او را ستوده و تاليفات او را تعداد نموده است ، لفظ نامبرده از كتابش « شرح المقاصد » در ص 28 گذشت .
( قرن نهم ) 275 - حافظ علىّ بن ابى بكر بن سليمان - ابو الحسن هيثمى - قاهرى - شافعى - در سال 735 متولد و در 807 وفات يافته ، سخاوى در جلد 5 « الضؤ اللَّامع » ص 200 - 203 شرح حال او را ثبت و استادان او را تعداد و تأليفاتش را ذكر و نسبت باو بسيار ستايش نموده ، و از قول : تقىّ فاسى نقل نموده كه : نامبرده ( حافظ هيثمى ) نسبت بمتن حديث و آثار ، حفظ بسيار داشته و عالمى نيكو و با صلاحيّت بوده ، و اقفهسى [1] گفته : نامبرده ، پيشوائى بوده عالم و حافظ و زاهد و متواضع و با مودّت و محبّت نسبت بمردم ، داراى علاقهء بعبادت و تحمّل رنج و مشقت و متصف بورع بود ، . . آه . . . سپس گويد : ديندارى و زهد و ورع و ساير ملكات عاليهء او بسيار مورد ستايش واقع شده ، بلكه در اين جهات مورد اتفاق است ، و عبد الحىّ حنبلى در جلد 7 « شذرات » ص 70 از او نام برده و او را ستوده و استادان و تأليفات او را ذكر نموده ، نامبرده حديث غدير را در كتاب بزرگ خود « مجمع الزوايد » بطرق بسيار روايت نموده كه جز يك طريق بقيهء طرق او صحيح است ، قسمتى از روايات بطرق او در صفحات 52 و 55 و 60 و 69 و 70 و 82 و 86 و 88 و 97 و 99 و 102 و 104 و 109 گذشت و حديث او در باب مناشده بلفظ زاذان و زياد و زيد بن ارقم و أبى الطفيل و همچنين در باب ركبان بطريقى كه صحت آن وثقه بودن رجال آن را تصريح نموده خواهد آمد .
276 - حافظ ولى الدّين - عبد الرحمن بن محمّد مشهور به « ابن خلدون » حضرمى - اشبيلى - مالكى - ( در سال 732 متولَّد و در 808 وفات يافته ) ، صاحب

[1] ابو الخير محمد بن محمد زبيرى - مصرى - شافعى - متوفاى 843 .

207