ما موجود است پايان كلام حميدى . ( 1 ) عبد المحمود گويد : پس كافى است همين چند موضع در آگاهى بر صحت آنچه ما نقل كرديم و زمانى كه اين وضع در نسخ صحيح بخارى و مسلم تجديد شود چنان كه نقل كرديم با وجود اين كه همهء همت چهار مذهب مصروف در ضبط و تصحيح اين دو نسخه مىباشد و ممكن است كه اين دو نفر خود نسخه ها را كم و زياد كنند به حسب آنچه كه پيش آنها صحيح است ، پس يك بار از آن نسخه ناقص بيرون آيد و بار ديگر از نسخه كامل ، بنا بر اين لازم است عذر آورند در آنچه صاحب كتاب « العمدة » نقل كرده و ما بر نقل او از بخارى و مسلم و ثعلبى و مسند احمد بن حنبل و ابن مغازلى و غير اينها اعتماد كرديم .
خلاصه آنچه نقل كرديم در صحت نقل و تحقيقمان از آنان ، از آنچه نقل نكرديم مختصرى بود .
صاحب كتاب عمده آنچه روايت كرده از طريق عامه اشاره هم كرده به كتابهائى كه اين مطالب را در بر دارند و آنها عبارتند از :
1 - صحيح مسلم بن حجاج نيشابورى .
2 - صحيح ابو عبد الله محمد بن اسماعيل بخارى .
3 - الجمع بين الصحيحين تأليف ابو عبد اللَّه محمد بن نصر حميدى .
4 - مسند احمد بن حنبل .
5 - الجمع بين الصحاح السته تأليف ابو الحسن رزين بن معاوية بن عمار عدوى سرقسطى اندلسى ( صحاح سته عبارتند از : موطأ مالك بن انس . صحيح مسلم ، صحيح بخارى ، سنن ابى داود سجستانى ، صحيح ترمذى و صحيح نسائى ) .
6 - روايت محمد بن سليمان بن داود نيشابورى ، كه خطيب در تاريخ بغداد در بارهء او نوشته است : او فرد موثق ، فاضل و از اولياء بود و در ميان مردم مصر ، حجاز ، شام و عراقين مقبوليّت داشت .

58