( 1 ) بعد هم اى توده مسلمانان ! اگر پيروان اين چهار تن راه را نشناختند مگر به وسيلهء اين چهار نفر و شريعت را نفهميدند مگر با اين چهار نفر كه ظاهر شدند ، پس حال پدران و گذشتگان آنان چگونه بوده است ؟ ! لازمهء آن اين است كه گذشتگان ايشان گمراه بودند چون هيچ كدام از آنها ، تابع يكى از اين چهار تن نبودند و اگر نياكان آنها كسى مثل اين چهار نفر يا فاضلتر از آنها داشتند ، پس چرا به نام يكى از آنها ناميده نمىشوند و اقتداء و تبعيّت آنان را واجب و لازم نمىدانند ؟ ! بعد از آن فهميدم كه هر فرقه از آنها رئيس فرقهء ديگر را مذمت مىكند و فتواى او را تخطئه مىنمايد و به گروه آنها بد مىگويد به طورى كه اگر ذكر كنم شرح آن طولانى مىشود پس منتظر باش كه در جاى خود خواهد آمد و هر گروه ، گروه ديگر را زير سؤال مىبرد .
از جمله آنچه دلالت دارد كه اين متابعت از روى تعصب بوده و نظر به نان و گوشت و جيره روزانه اى است كه از مدارس و خانقاههائى كه منسوب به آنهاست ، دريافت مىدارند اين قولى است كه پيش آنها معروف است كه حجت الإسلام محمد بن محمد بن احمد غزالى در خطبهء كتاب « الجام العوام عن علم الكلام » ( اين كتابى است كه اصل آن مربوط به وقف زيديه در بغداد است و گفته مىشود اين كتاب آخرين كتابى است كه غزالى آن را تأليف كرده است و شكى نيست كه انسان در آخر عمر و نزديك مرگ به حق نزديكتر مىشود ) ، گفته است كه عين عبارت آن چنين است :
« بدان كه حق صريح كه هيچ گونه شبهه اى در آن نيست ، مذهب سلف و گذشتگان است و منظورم از « سلف » صحابه و تابعين مىباشد » آيا نمىبينى غزالى چگونه ما را متوجه مىسازد بر اين كه اقتدا به چهار مذهب مذكور لازم نيست ؟ !

48