( 1 ) گفتم : آيا آنها همه از تابعاناند كه اصحاب پيامبر را درك كرده‌اند و از ايشان حديث شنيده و روايت نموده‌اند ؟
گفته شد : نه ، بلكه اين چهار نفر از لحاظ زمان ، از آنان متأخّرند و بعدا علم آموختند و اكثر مسلمانان از آنان تقليد نمودند .
گفتم : از اين امت اين عجيب است ، چه شد كه دست برداشتند و حاضر نشدند ، از اين كه خود را « محمديّه » بنامند و نسبت مذهب خود را به پيامبر خود محمد صلى الله عليه و آله و سلَّم بدهند ؟ در حالى كه اين ، به شرافتشان اولى و شايسته بود و نيز به تعظيم نبوت آن حضرت و اظهار احترام نسبت به او نزديكتر بود .
اى كاش مذهب خود را به نام يكى از اهل بيت و عترت او نامگذارى مىكردند و يا لا اقل به نام يكى از صحابه و يا به نام يكى از كسانى كه آثار رسالت و اصحاب آن حضرت را مشاهده كرده بودند و نشانه هاى پيغمبرى و آثار و اصحاب او را ديده بودند ، پس چگونه از همهء اينها صرف نظر كردند و خود را پيرو يكى از اين چهار تن قرار دادند ؟ ! ( 2 ) بعد پرسيدم : آيا بنيانگذاران اين چهار مذهب در يك زمان و بر يك دين بودند ؟ ! گفته شد : نه ، بلكه در زمانهاى مختلف و بر عقيده هاى گوناگون بودند ، تا آنجا كه گاهى همديگر را تكفير مىكردند .
گفتم : اين نيز ، از اين امت عجيب است ادعا مىكنند كه پيغمبرشان اشرف پيامبران است و امت او اشرف امتهاست ، پس چطور شد كه اكثر آنها به اين چهار تن ( با وجود اين همه اختلاف كه آنان را از طريق پيامبرشان خارج كرده است ) اقتداء كردند ؟ ! و بدين وسيله از آنچه خود مىگويند از روش گذشته گانشان دور شدند .
بعد پرسيدم : از معنى آنچه كه آيهء شريفه در بر دارد :
* ( الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلامَ

45