سؤال كرده‌اند و هر كدام به اين سؤال مهم تاريخى پاسخ گفته‌اند اينك در پاسخ اين سؤال مىگوئيم :
1 - امام امير المؤمنين على ( عليه السلام ) در همان كلام كوتاهش همه گفتنىها را گفته است آنجا كه مىفرمايد :
« آرى از آنچه در زير آسمان دنياست تنها « فدك » در دست ما بود ، عده اى نسبت به آن بخل ورزيدند ولى در مقابل گروه ديگرى سخاوتمندانه از آن صرف نظر كردند و بهترين داور و حاكم خدا است ، مرا با فدك و غير فدك چه كار در حالى كه فردا به خاك سپرده خواهيم شد » .
آن امام بزرگوار عملا نشان داد كه فدك را به عنوان يك وسيله در آمد و يك منبع اقتصادى نمىخواهد و آن روز هم كه فدك از ناحيه او و همسرش مطرح بود ، براى تثبيت مسأله ولايت و جلوگيرى از خطوط انحرافى در زمينه خلافت پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلَّم بود اكنون كار از كار گذشته و فدك بيشتر جنبه مادى پيدا كرده ، گرفتن آن چه فايده اى دارد .
امام پس از رسيدن به خلافت ، نخواست عملى انجام دهد كه به خاطر بعضى خطور كند و يا جادستى براى كسى پيدا شود كه : اعلام باز پس گرفتن اموال غصب شده و ردّ به صاحبانش مقدمه براى به دست آوردن چيزى بوده كه در زمان خلفا مورد دعوا و گفتگو بود و او براى اين كه فدك را تصرف كند مسأله باز پس گرفتن زمينها و مزارعى كه وسيله عثمان بخشيده شده عنوان كرده است لذا على ( عليه السلام ) از كنار اين مسأله گذشته و از آن سخنى به ميان نياورده است ، تا برساند كه ائمه براى گرفتن حقوق مردم ، زمامدارى را مىپذيرند نه براى حقوق شخصى ! و طبعا فرزندان فاطمه نيز به اين عمل راضى بوده‌اند .
مرحوم سيد مرتضى عالم بزرگوار شيعه در اين زمينه سخنى پر معنى دارد ، مىگويد : هنگامى كه امر خلافت به على ( عليه السلام ) رسيد در باره باز گرداندن فدك خدمتش سخن گفتند ، فرمود :
« انّى لاستحيى من الله ان اردّ شيئا منع ابو بكر

405