على بن ابى طالب را ببينند در آرزوى مردن بودند . ( 1 ) ثعلبى در تفسير آيهء : « * ( أَ فَمَنْ كانَ مُؤْمِناً كَمَنْ كانَ فاسِقاً لا يَسْتَوُونَ ) * [1] : ( آيا كسى كه با ايمان باشد همچون كسى است كه فاسق است ؟ نه ، هرگز اين دو برابر نيستند ) گفت : اين آيه در بارهء على بن ابى طالب ( عليه السلام ) و وليد بن عقبة ابن - ابى معيط - برادر مادرى عثمان - نازل شده است به خاطر اين كه ميان آن دو نزاع لفظى در گرفت .
وليد به على ( عليه السلام ) گفت : ساكت باش كه تو بچه اى ! و من به خدا از تو زبانى گسترده تر و فصيحتر و نيزه اى تيزتر و قلبى شجاعتر دارم . . .
على ( عليه السلام ) در پاسخ او فرمود :
« اسكت فانّك فاسق » ( ساكت باش تو فاسقى ! ) .
اشاره به اين كه تو همان كسى هستى كه در داستان جمع آورى زكات از طايفه « بنى المصطلق » آنها را متهم به قيام بر ضد اسلام كردى و خداوند در سوره حجرات در آيه : « * ( يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ جاءَكُمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا . . ) * تو را تكذيب كرد و فاسق خواند [2] .
پس از اين گفتگو ، آيه : « * ( أَ فَمَنْ كانَ مُؤْمِناً كَمَنْ كانَ فاسِقاً ) * نازل شد ، منظور از « مؤمن » على ( عليه السلام ) است و مراد از « فاسق » وليد بن عقبة مىباشد [3] . ( 2 ) محدث ابو نعيم در كتابى كه آن را از كتاب « استيعاب » استخراج كرده ، در تفسير آيه : * ( وَسْئَلْ مَنْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رُسُلِنا ) * [4] ( از رسولانى كه قبل از تو

[1] سوره سجده ، آيه 18 .
[2] اين روايت را « قرطبى » در تفسيرش « فاضل برسوئى » در « روح البيان » آورده‌اند قابل توجه اين كه در كتاب « اسد الغابة في معرفة الصحابة » مىخوانيم كه در ميان آگاهان از تفسير قرآن ، اختلافى نيست كه آيه * ( إِنْ جاءَكُمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ » در مورد وليد بن عقبه در داستان طايفه بنى المصطلق نازل شده است .
[3] طبرى ، تفسير ، ج 21 ، ص 61 - شواهد التنزيل ، ج 1 ، ص 445 - ابن مغازلى ، المناقب ، ص 324 .
[4] سوره زخرف ، آيه 45 .

220