تا صبح شد بعد سرش را بيرون آورد همين كه شناختند گفتند چون ما ترا به جاى محمد صلى الله عليه و آله و سلَّم گرفته بوديم ، سنگ مىانداختيم بعد كه شناختيم ديگر سنگ نمىاندازيم [1] . ( 1 ) مفسر معروف اهل تسنن « ثعلبى » در تفسير اين آيه به سند خود گفته :
هنگامى كه پيامبر تصميم گرفت مهاجرت كند ، براى اداى قرضهاى خود و تحويل دادن امانتهائى كه نزد او بود ، على ( عليه السلام ) را به جاى خويش قرار داد و شب هنگام كه مىخواست به سوى غار « ثور » برود و مشركان اطراف خانه او را براى حمله به او محاصره كرده بودند ، دستور داد على ( عليه السلام ) در بستر او بخوابد و پارچه سبز رنگى ( برد حضرمى ) كه مخصوص خود پيامبر بود روى خود بكشد ، در اين هنگام خداوند به « جبرئيل » و « ميكائيل » وحى فرستاد كه من بين شما برادرى ايجاد كردم و عمر يكى از شما را طولانىتر قرار دادم كدام يك از شما حاضر است ، ايثار به نفس كند و زندگى ديگرى را بر خود مقدم دارد ، هيچ كدام حاضر نشدند به آنها وحى شد ، اكنون على ( عليه السلام ) در بستر پيغمبر من خوابيده و آماده شده جان خويش را فداى او سازد به زمين برويد و حافظ و نگهبان او باشيد .
هنگامى كه جبرئيل بالاى سر ، و ميكائيل پائين پاى على ( عليه السلام ) نشسته بودند ، جبرئيل مىگفت :
« بخّ بخّ من مثلك يا بن ابى طالب » به به آفرين بر تو اى على خداوند به واسطه تو بر فرشتگان مباحات مىكند .
و در اين هنگام آيه فوق نازل شد [2] و به همين دليل آن شب تاريخى به نام « ليلة المبيت » ناميده شده است اين حديث را فقيه شافعى ابن مغازلى در كتاب « المناقب » به طور مسند روايت كرده است [3] .

[1] مسند احمد بن حنبل ، ج 1 ، ص 331 .
[2] تفسر ثعلبى ، ج 6 ، ص 479 .
[3] اين روايت را خطيب بغدادى در ج 13 ، ص 191 و هيثمى در مجمع خود ج 7 ، ص 27 فخر رازى در تفسير كبير خود در ذيل همين آيه ، ابن اثير در اسد الغابة ، ج 4 ، ص 25 و شبلنجى در نور الأبصار ، ص 77 ، و مناوى در كتاب كنوز الحقائق ، ص 31 و نسائى در خصايص ص 8 ، و حاكم در مستدرك الصحيحين ج 3 ، ص 4 ، محب طبرى در رياض النضرة ، ص 203 و در ذخائر العقبى ، ص 86 و متقى در كنز العمال ، ج 8 ، ص 333 و غزالى در كتاب احياء العلوم ج 3 ، ص 238 و صفورى در نزهة المجالس ، ج 2 ، ص 209 و سبط ابن جوزى حنفى در تذكرة الخواص ص 21 و ابن هشام در سيره ج 2 ، ص 291 و حلبى در سيره خود و يعقوبى در تاريخ خود ج 2 ، ص 29 و طبرى در تاريخ ج 2 ، ص 99 و عده ديگرى از علماى اهل تسنن جريان ليلة المبيت را نقل كرده‌اند . ابو جعفر اسكافى مىگويد : همان طور كه « ابن ابى الحديد » در شرح نهج البلاغة ج 3 ، ص 270 ذكر كرده است جريان خوابيدن على ( عليه السلام ) در بستر پيغمبر به تواتر ثابت شده و غير از كسانى كه مسلمان نيستند و افراد سبك مغز آن را انكار نمىكنند .

126