ذم از آنها شده است ، مىباشيم .
و در اين استخراجها و طبقه بندى موضوعى مطالب ، به هيچ سليقه و تفسير و استنباط شخصى مراجعه نشده بلكه آنچه كه در متن خطبه ها يا نامه ها يا احاديث مندرج است جداگانه استخراج گرديده و در يك موضوع مخصوص گنجانيده شده است . مثلا در مورد تقوى غالبا به لغت تقوى و مشتقات از باب « وقى » مانند متقين ، تقوى ، تقى ، غير ذلك مراجعه شده .
و يا در مورد معاويه ، به مكانهائى كه از معاويه به صراحت يا كنايه كه متفق عليه شارحين است اشاره شده در باب معاويه مىتوانيم بيابيم به اضافه نامه هاى على امير المؤمنيه ( ع ) كه به معاوية نوشته است .
و يا در مورد مبحث تاريخى مانند صفين و جهل نيز همانگونه كه در باب معاويه گفته شده اشاره شده و از خود هيچ استنباط و سليقه اى اعمال نشده است و ما اين نوع موضوعى نمودن را علمى تر و قابل استفاده بيشتر ديده و از آن استفاده نموده ايم [1] .
2 - نا محدود و متنوع يا اعمال سليقه اين نوع موضوعى مىتواند هم روش اولى را در برداشته باشد هم توأم با سليقه و استنباط مبتكر ، موضوعات بسيار متنوعى در آن گنجانيده شود .
مثلا ما موضوعى بنام اقتصاد اسلامى در سراسر علوم اسلامى نمىبينيم و يا حتى در نهج البلاغه ، اما مى توان بيش از صد مورد در نهج البلاغه و بيش از اينها در متون اسلامى احاديث و كلماتى جمع آورى كرده و بنام اقتصاد اسلامى عنوان نمود . يا اينكه موضوعاتى كه باب روز و بحث داغ محافل سياسى و مذهبى و علمى مى باشد مانند : « رسالت » « روشنفكر » فقط بصورت اين لغات يا مانند بعضى از

[1] در مورد طرز كتاب و استخراج مطالب در همين مقدمه در قسمت آخر مطالبى عنوان شده است كه مىتوانيد مراجعه كنيد .

50