و اگر گويند كه طبيعت را علم و ارادهء نيست ، پس معلوم است كه اين افعال محكمه متقنه از طبيعت بىشعور صادر نمىشود چنانچه دانستى و ليكن عادت الهى جارى شده است كه اشياء را با اسباب جارى نمايد و جاهلان بر اين اسباب نظر افكنده‌اند و از مسبب الاسباب غافل شده‌اند .
[ چگونگى هضم غذا [1] ] تفكَّر كن : اى مفضّل در تدبير حكيم قدير در رسيدن غذا به جميع بدن ، به درستى كه اول غذا وارد معده مىشود و معده آن را طبخ مىدهد ، هضم مىكند و خالص آن را به جگر مىفرستد در عروق باريكى چند كه در ميان معده و جگر هستند ، و اين عروق مانند پالايشند براى غذا كه نرسد از ثقل غذا چيزى به جگر كه باعث جراحت آن گردد زيرا كه جگر نازك است و تاب غذاى خشن و غليظ

[1] . كورسى موريس در راز آفرينش مىگويد : تا به حال هزاران كتاب در بارهء هاضمه و طرز كار دستگاه گوارش نوشته شده ولى هر سال كشفيات جديدى در اين زمينه مىشود و آن قدر مطالب تازه در اين باره نوشته مىشود كه موضوع هميشه تازگى دارد ، اگر ما جهاز هاضمه را به يك آزمايشگاه شيميايى تشبيه كنيم ، و مواد غذايى را كه به درون آن مىرود ، مواد خام اين آزمايشگاه بدانيم ، آن وقت حيرت مىكنيم كه عمل هضم تا چه اندازه كامل است ، كه هر چيز خوردنى را هضم مىكند و تحليل مىبرد . معده غذاهاى گوناگونى كه در آن مىريزد ، موادى را كه مفيد تشخيص بدهد انتخاب نموده با مواد شيميايى كه خود توليد كرده است مخلوط ، مواد زايد آن را دفع ، و بقيه را به انواع گوناگون تقسيم و به مصرف ترميم گوشت ، پوست ، استخوان ، مو ، خون و رگ و غيره مىرساند ، و ميلياردها سلول كه در بدن انسان زندگى مىكنند از آن تغذيه مىشوند . پايه‌هاى علمى و منطقى عقائد اسلامى ، 25 - 26 .

68