دواهاى تلخ ناگوار تا طبعش را به اصلاح آورد و فسادى كه در مزاجش به هم رسيده است زايل گرداند ، و هم چنين اگر روح او را شر و طغيانى عارض شود محتاج مىشود به امرى چند كه گزنده و الم رساننده باشد تا او به درد خود مشغول گردد و از فتنه و فساد باز ايستد و وادارد او را به امرى چند كه موجب صلاح دنيا و عقباى اوست .
اى مفضّل ! اگر پادشاهى از پادشاهان قسمت نمايد بر اهل مملكت خود چندين هزار از هميان درهم و دينار ، هر آينه در نظر مردم عظيم مىنمايد و آوازهء كرم او به اطراف جهان مىرسد و اين بخشش در جنب يك باران سيرابكننده چه نمايد . زيرا كه به آن شهرها معمور مىگردد و نموى كه از آن در غلَّات به هم مىرسد و در اقاليم زمين اضعاف اضعاف قناطير ذهب و فضه است . آيا نمىبينى كه يك باران چگونه قدرش بزرگ است و به آن نعمت بر مردم عظيم است و ايشان غافلند از آن و با اين نعمتهاى عظيم اگر كسى را اندك حاجتى در درگاه خدا باشد و دير به عمل آيد به خشم مىآيد و آن را فراموش مىكند و نمىداند كه خير او در اين است و به حصول اين لذت حقير منفعتهاى خطير از او فوت مىشود و اين نفع عاجل خسران اجل او مىگردد .
[ منافع نزولات آسمانى ] تأمل كن در كيفيت نزول باران بر زمين و تدبير حكيم عليم در اين ، به درستى كه مقدّر فرموده كه از بلندى بريزد تا جميع پست و بلند

186