زمين را فرا بگيرد و همه را سيراب گرداند زيرا كه اگر از جهت علوّ نمىباريد و از جهت ديگر مىآمد هر آينه كوه‌ها و تلها و مواضع رفيعه را احاطه نمىكرد و زراعتهاى زمين كم مىشد . نمىبينى كه زراعتى كه به آب روان به عمل مىآيد كمتر از زراعتى است كه به آب باران به عمل مىآيد ؟ و چون باران هر كوه و دشت و هامون را مىگيرد و زراعت ديم در دشتها و دامنهاى كوه و سر تلها به عمل مىآيد و نمو عظيم مىكند ، و از مردم در بسيارى از بلاد مشقت جارى كردن آب از موضعى به موضعى ديگر برداشته شده و نزاعى كه ميان مردم در اجراى قنوات مىباشد در ميان ايشان نيست و تعدّى كه ارباب قوّت و عزّت مىكنند كه آبها را متصرّف مىشوند و ضعفا را محروم مىگردانند در آن بلاد نمىباشد .
و چون مقرّر فرموده كه باران از بالا بريزد مقدّر ساخته كه قطره قطره بيايد تا به قعر زمين برسد فرو رود و باران ارض را سيراب گرداند ، اگر به يك دفعه مىريخت بر روى زمين جارى مىشد و به اعماق ارض فرو نمىرفت ، و ايضاً زراعتها و درختان را مىشكست اكنون كه به تدريج و تأنى و قطره قطره مىآيد زمين را سيراب مىگرداند ، و زراعات را مىروياند ، و زمين را آبادان مىگرداند و به زراعت ايستاده ضرر نمىرساند .
و در نزول مطر مصالح ديگر بسيار است زيرا كه : بدنها را نرم و ملايم مىكند ، و هوا را از كدورت جلا مىبخشد ، وبا و طاعون و امراضى كه از فساد هوا به هم مىرسد زايل مىگردند و آفتى كه در

187