مردم را دلالت كند بر قدرت كامله اش كه هيچ ممكن از آن بيرون نيست ، و بدانند كه خالق جميع اصناف حيوانات يكى است . اگر خواهد اعضاى چند حيوان را جمع مىتواند كرد و اعضاى حيوانات را متفرّق مىتواند ساخت ، و در خلقت ، هر چه خواهد مىافزايد و آنچه اراده نمايد مىكاهد . و آنچه را اراده نمايد قدرتش از آن عاجز نيست .
و سبب درازى گردن آن ، آن است كه منشأ و مولد و مرعى و چراگاه آن در بيشه‌ها است كه درختهاى بلند بسيار مىباشد ، پس محتاج است به گردن بلند كه به دهان خود برگ از درختان بسيار بلند بگيرد و از ميوه‌هاى آن غذاهاى خود را تحصيل نمايد .
[ خلقت بوزينه ] تأمل كن در خلقت بوزينه و مشابهت آن با انسان در بسيارى از اعضاى آن ، زيرا كه سرو رو و دوشها و سينه آن شبيه است به آدمى و احشاء و امعاى وى مانند احشاى آدمى است و خدا او را زيركى و فهمى بخشيده كه هر اشاره كه صاحبش مىكند مىيابد ، و اكثر حركات آدمى را تقليد مىكند ، و در خلقت و شمايل نهايت مناسبت به انسان دارد . و حكمت در خلقتش آن است كه آدمى بداند كه او از خلقت و طينت بهايم و چهار پايان مخلوق شده و صانع حكيم او را از ساير حيوانات به عقل و نطق امتياز داده . و اگر گويائى و نفس ناطقهء

133