فرمود : مگر شما خودتان آنها را نتراشيده‌ايد ؟ گفتند : آرى . فرمود : باين ترتيب اگر آنها شما را عبادت كنند شايسته تر است تا شما آنها را . ( چون بتان مخلوق و شما خالقيد ) در اين صورت خدايى كه عارف به مصالح و عواقب ، و حكيم در تعيين تكليفتان مىباشد آيا شما را به اين عبادت امر كرده است ؟ ! بت پرستان پس از اين كلام باهم اختلاف كرده و گروهى گفتند : خداوند در پيكرهاى مردانى حلول كرده كه به شكل اين بتان بودند . و بر اين اساس آنها را صورتگرى نموديم .
و منظور ما از توجّه به اين بتان تعظيم همان هياكل است .
و جمعى ديگر گفتند : اين بتان مطابق صورت اقوام گذشته اى هستند كه پرهيزگار و عابد بودند ، و نظر ما از عبادت آنها تعظيم و تجليل خداوند مىباشد .
و گروه ديگرى گفتند : آنگاه كه خداوند آدم را آفريده و فرشتگان را امر نمود تا او را سجده كنند ما از اين امر كه وسيلهء تقرّب به پيشگاه خداوند بود محروم شديم ، پس براى جبران آن صورت آدم را به شكلهاى مختلفى ساختيم و در مقابلش به قصد تقرّب بخداوند سجده مىكنيم . همچون سجده فرشتگان بر آدم ، كه به قصد تقرّب به خدا بود ، چنان كه سجدهء شما در محرابهاى مسجد ، به قصد آن است كه به محاذات كعبه‌ايد . و در مقابل كعبه

34