كردنشان را صادر كرده است به قيمت تقويم ميشوند ، و نخستين موردى را كه نام برده است آزاد مىكند ، و آنگاه به دوم و سوم و سپس چهارم ، و پس از آن به پنجم مىپردازد ، پس اگر ثلث وفا نكرد ، اين نارسائى را به حساب آنكه نامش در مرحلهء آخر برده شده است ميگذارد ، زيرا كه آن مرد بعد از مبلغ ثلث خود ، چيزى را كه مالك نبوده است آزاد كرده ، و اين دستور او نافذ نخواهد بود .
5494 - و علاء بن رزين ، از محمّد بن مسلم ، از امام صادق عليه السّلام روايت كرده است ، كه گفت : از آن امام در بارهء مردى سؤال كردم كه مرگش فرا رسيده ، پس غلامش را آزاد كرده ، و وصيّتى نيز انجام داده ، كه مجموع آن افزون از ثلث بوده ، امام فرمود : آزاد كردن غلام اجراء مىشود ، و كمبود به حساب بقيه مىآيد .
5495 - و احمد بن محمّد بن عيسى ، از أبو همّام - اسماعيل بن همام - از امام ابو الحسن الرضا عليه السّلام در بارهء مردى روايت كرده است كه بهنگام مرگ تفويض مالى بخويشاوندانش را وصيّت كرده ، و مملوكى را آزاد كرده ، ولى مجموع آنچه وصيّت كرده از ثلث افزون بوده ، در اين صورت تكليف اولياء ميّت نسبت به اين وصيّت چيست ؟ امام فرمود : از آزاد كردن مملوك شروع به تنفيذ و اجراء مىشود .
شرح : « فقه حديث آنست كه اموال به صرف وصيّت منتقل به موصى له نميشود و قبول نيز ميخواهد ولى عتق منجّز شده است به صرف وصيّت و موت لذا بر غير آن مقدّم است » .

61