نام کتاب : من لا يحضره الفقيه ( فارسي ) نویسنده : الشيخ الصدوق جلد : 6 صفحه : 536
از پدرش از محمّد بن سنان از قاسم بن بريد بن معاويه عجلى . توضيح : « قاسم بن بريد از اصحاب امامان صادق و كاظم عليهما السّلام و ثقه و داراى كتاب است ، و طريق مؤلَّف به وى به محمّد بن سنان ضعيف است » . و آنچه در آن از احمد بن هلال آمده است ، پس روايت كردهام آن را از پدرم و محمّد بن حسن - رضى الله عنهما - از سعد بن عبد الله از احمد بن هلال . توضيح : « احمد بن هلال عبرتائى را مؤلَّف خود در مقدّمهء كمال الدّين ضعيف دانسته و گويد : او در نزد مشايخ ما مجروح است ، و استاد ما از سعد بن عبد الله نقل كرده كه گفته است : ما نديده و نشنيدهايم شيعه مذهبى كه از تشيّع به ناصبيّت رود جز احمد بن هلال ، و مشايخ و استادان گويند : آنچه را كه در روايت آن احمد بن - هلال منفرد است جايز نيست عمل بدان ، و طريق مؤلَّف به وى صحيح است » . و آنچه در آن از ابو هاشم جعفرىّ آمده است ، پس روايت كردهام آن را از محمّد بن - موسى بن متوكَّل - رضى الله عنه - از علىّ بن حسين سعدآبادى از احمد بن ابى عبد الله برقىّ از ابو هاشم جعفرىّ . توضيح : « ابو هاشم داود بن قاسم بن اسحاق بن عبد الله بن جعفر بن أبى طالب - رحمه الله - از اهل بغداد بوده ، و ثقه و جليل القدر و عظيم المنزلة است و از حضرت جواد و امام هادى و امام عسكرى عليهم السّلام روايت مىكند ، و پدرش قاسم بن - اسحاق از اصحاب امام صادق عليه السّلام بوده ، و ابو هاشم در نزد سلطان عنوانى داشته در مقاتل الطالبيّين آمده است كه هنگامى كه سر يحيى بن عمر بن حسين بن - زيد بن علىّ عليه السّلام را نزد مستعين آوردند اركان دولت براى تبريك بر وى وارد مىشدند از جمله كسانى كه بر او وارد شد ابو هاشم بود ، و با كمال دليرى سخن مىگفت ، و از دو تن از معاريف روايت كرده كه گفتند هنگامى كه ابو هاشم بر
536
نام کتاب : من لا يحضره الفقيه ( فارسي ) نویسنده : الشيخ الصدوق جلد : 6 صفحه : 536