موعظه پناهگاهى براى كسى است كه آن را درنپوشد .
كسى كه با احسانش منّت نهد ، آن احسان را تباه كرده است .
كسى كه خوى خود را بد كند ، خويش را معذّب ميسازد ، و دشمنى به او سزاوارتر است .
داورى به گمان در بارهء كسى كه مورد وثوق تو بوده عادلانه نيست .
شرح : « يعنى هر گاه به دوستى و امانت و ديانت كسى اطمينان پيدا كردى ، پس به صرف گمان و پندار از وى مگرد و تا علم بزوال آن صفات از او براى تو حاصل نگشته است ، در حقّ او داورى مكن كه اين خود دور از عدالت است » .
چه زشت است سركشى بهنگام پيروزى و بيتابى در برابر پيشامد ناگوار و دشوار ، و سنگدلى نسبت به همسايه ، و مخالفت با دوست بويژه در سفر ، و تخلَّف از قسم از صاحب مروّت ، و خيانت و پيمانشكنى از سلطان ! كفران نعمت حماقت است ، و همنشينى احمق شوم است .
نسبت به كسى كه حق تو را بشناسد حقشناس باش ، چه شريف باشد و چه دون .
كسى كه روش اعتدال در كارها را واگذارد ، ناگزير از حقّ منحرف مىشود ، كسى كه از حقّ تجاوز كند راه فلاح بر او تنگ مىآيد .
بسا مبتلا به بيمارى مزمن كه جان بدر برد ، و تندرستى كه از پا درآيد .
< شعر > شخصى همه شب بر سر بيمار گريست چون صبح شد او بمرد و بيمار بزيست < / شعر > بسا كه نوميدى كاميابى ببار آورد ، و بسا كه اميدوارى موجب هلاك گردد .
چون از كسى بيم ملامت دارى ، پيش از آنكه تو را ملامت كند رضايتش را

332