مصنّف اين كتاب - رحمه الله - گفت : زمانى كه امام غائب باشد ، ميراث ابن ملاعنه براى مادر او است ، و زمانى كه امام ظاهر باشد ، ثلث تركه براى مادرش ، و بقيّه براى امام مسلمين است . و دليل صدق اين مدّعى خبريست كه آن را 5693 - حسن بن محبوب ، از أبو أيّوب ، از عبيده از امام أبو جعفر باقر عليه السّلام روايت كرده است كه فرمود : فرزند ملاعنه ثلث تركه اش بمادرش ميرسد ، و باقى آن براى امام مسلمين است .
5694 - و ابن أبى عمير ، از أبان و غير او ، از زراره از امام أبو جعفر باقر عليه السّلام روايت كرده است كه فرمود : أمير المؤمنين در بارهء اولاد ملاعنه حكم راند كه مادرش ثلث تركه اش را به ارث ميبرد ، و باقى آن براى امام است ، زيرا كه ضمانت قتل خطاى او نيز بر عهده امام است .
شرح : « شيخ طوسى - رحمه الله - در استبصار اين دو خبر را عنوان كرده و گفته است : توجيه اين دو روايت آنست كه ميگوئيم : در صورتى ثلث مال بمادرش تعلَّق ميگيرد كه عاقله اى كه ديهء خطاى او را ضامن باشد نداشته باشد ، پس چنين كسى چون ضامن جريره اش امام است ميراث خور او نيز امام خواهد بود ، و حقّ آنست كه مادرش ثلث برد و باقى از آن امام شود ، و چنانچه متوفّى داراى خويشانى بود كه عاقله اش بودند تمام مال بمادرش ميرسيد ، يا به كسى كه بسبب مادر با وى خويش مىشدند اگر مادر وفات كرده بود .
و شهيد - عليه الرّحمه - در دروس گفته است : « اگر ابن ملاعنه تنها مادر را باقى

233