به دعوت اهل كتاب پردازد نازل شده بعيد مىنمايد سئوالكنندگان غير قريش باشند ، ولى مسألهء ديگرى در ميان است كه ذهن انسان را پريشان مىكند و آن اينست كه در قرآن مجيد در حكايت سؤالات قوم مطلقا چه مشركين ، چه يهود و چه نصارى ، همه جا قبل از اينكه آنان سؤال و پرسشى كنند خداوند رسول خود را آماده مىساخته و به او پاسخ سؤال مستقبل را مىآموخته ، چنان كه ظاهر كلام خداوند است كه در همه جا مىفرمايد : « يسئلونك » ، بصيغهء فعل مستقبل و يا حال ، يعنى از تو خواهند پرسيد يا اكنون از تو مىپرسند ، و هيچ كجا « سألوك » نيامده ، مثلا * ( يَسْئَلُكَ أَهْلُ الْكِتابِ أَنْ تُنَزِّلَ ) * ، * ( يَسْئَلُكَ النَّاسُ عَنِ السَّاعَةِ ) * ، * ( يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ ) * ، * ( يَسْئَلُونَكَ عَنْ ذِي الْقَرْنَيْنِ ) * * ( يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْجِبالِ ) * ، * ( يَسْئَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْساها ) * و يا در بيان حكايات و قضايا مىفرمايد : * ( سَيَقُولُونَ ثَلاثَةٌ ) * ، * ( وَيَقُولُونَ خَمْسَةٌ ) * ، * ( وَيَقُولُونَ سَبْعَةٌ ) * ، * ( سَيَقُولُ لَكَ الْمُخَلَّفُونَ ) * كه همه از آينده خبر مىدهد نه از گذشته ، و از اين گذشته مشركين كه معتقد بودند محمّد ( صلَّى الله عليه و آله ) خلاف مىگويد و وحى به او نازل نشده و آنچه مىگويد كسى به او آموخته و مىگفتند : « * ( إِنَّما يُعَلِّمُه بَشَرٌ ) * » و اين سؤالات را براى امتحان و آزمايش نمىكردند بلكه براى گمراه كردن گروندگان و ايمان آورندگان مىنمودند با اين حال چگونه رسول خدا صلَّى الله عليه و آله پاسخ را به تعويق انداخت ، و بالاتر از آن چگونه خداوند با نفرستادن جواب تا چهل روز مخالفين معاند و فتنه جو را بر آن حضرت چيره ساخت ؟ و چگونه قبل از نزول آيهء شريفهء * ( وَلا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ ) * و ذيلش * ( وَاذْكُرْ رَبَّكَ ) * كه حكم براى آينده است رسول عزيزش را به انقطاع وحى تنبيه مىكند ، اينها سؤالاتى است كه در ذهن انسان خلجان مىكند ، خصوصا كه جزء معتقدات ما است كه أئمّهء اطهار عليهم السّلام را عالم بما كان و ما هو كائن مىدانيم چگونه در اين صورت پيغمبر صلَّى الله عليه و آله را استثناء كنيم ؟ و ما كه در بارهء وصىّ او عليهما السّلام معتقديم كه بارها فرمود : « سلوني قبل أن تفقدوني » چگونه خود او را از پاسخ دادن به يك سؤال تاريخى و ساده عاجز بدانيم ؟ به نظر مىرسد اين گونه اخبار احاد ، سالم و بدون تصرّف بما نرسيده باشد ، و بقول يك تن از اساتيد ما :
غالب رواياتى كه در شأن نزول آيات رسيده متواتر نيست و داراى علل يا علَّتى هست ،

498