( باب هديّه و پيشكشى ) 4066 - امام صادق عليه السّلام فرمود : در تورات آمده كه پيشكشى چشم را از ديدن نادرستىها مىبندد .
شرح : « جملهء « غافر عينا » در بعضى از نسخه هاى كتاب « غافر عيبا » مىباشد و آن را به محوكنندهء عيبها و مستور سازندهء آن در خاك معنى كرده‌اند ، و بايد دانست كه هديّه به اعتبار دهنده و گيرنده بر دو قسم است يك بار به عنوان پيام محبّت و دوستى ميان دو شخص ردّ و بدل مىشود و اين بسيار پسنديده و قابل تمجيد و تحسين است و شارع مقدّس چنان كه در اخبار آتيه تحت رقم 4067 إلى 4070 آمده است مردم را بدان ترغيب و تحريص فرموده ، و يك بار به عنوان غرضى خاصّ هديّه و يا پيشكشى كسى براى ديگرى مىفرستد و اين را در اخبار هديّهء مصانعه گويند ، و بسيار شباهت به رشوه دارد ، و اين هديّه است كه چشم را از ديدن عيبها و نادرستيها مىپوشاند ، و غالبا هدايايى كه به امراء و دست اندركاران دولت مىدهند از اين قبيل است و در مقابل توقّع انجام كارى اعمّ از درست يا نادرست ، داده مىشود ، و قبول اين نوع هدايا مسئوليّت اجتماعى و اخروى دارد ، و امير مؤمنان عليه السّلام از گرفتن چنين پيشكشىهايى نه تنها سخت خوددارى مىفرمود بلكه هرگز نمىپذيرفت و سيرهء رسول خدا صلَّى الله عليه و آله نيز چنين بود از هيچ كس هديّه قبول نمىكرد تا آيهء شريفه * ( قُلْ ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْه مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَنْ شاءَ أَنْ يَتَّخِذَ إِلى رَبِّه سَبِيلًا ) * فرقان : 57 نازل گشت ، يعنى : « بگو از شما مزدى نمىخواهم مگر كسى براى تقرّب به پروردگار خود چيزى هديّه كند » ، و پس از نزول آيه اگر كسى براى پيغمبر خدا صلَّى الله عليه و آله هديّه اى مىآورد و قصدش جز تقرّب به خداوند چيزى ديگرى نبود رسول خدا صلَّى الله عليه و آله مىپذيرفت ، و در مسند كبير طبرانى روايتى از عصمة بن مالك آمده است كه گفت :
رسول خدا صلَّى الله عليه و آله فرمودند : « الهديّة تذهب بالسّمع و القلب » يعنى :
پيشكشى ، گوش ظاهر و باطن را ناشنوا مىكند يعنى در اثر محبّتى كه در قلب گيرنده

404