مذكور را به كيل معلومى از گندم غير آن زمين خريده باشد چه ؟ فرمود : به اين صورت اشكالى ندارد .
3879 - ابو الرّبيع شامى گويد : امام صادق عليه السّلام فرمود : زمينهاى عراق را خريدارى نكن ، مگر آنها كه در دست كسانى است كه با آنها قرار خراج بسته شده . ( چه مسلمان و چه ذمّى مانند اراضى خيبر ) زيرا اينها به شمشير مسلمين فتح شده و جزء بيت المال مسلمين است كه هميشه اختيار آن با امام است .
شرح : « اين گونه اراضى را در اصطلاح فقهاء ( مفتوح العنوة ) گويند » .
3880 - عبد الله بن سنان گويد : از امام صادق عليه السّلام سؤال شد و من حضور داشتم ، در مورد اينكه مردى زمينى باير را آباد كرده و در آن نهرى جارى ساخته و خانه سازى نموده و درخت خرما و ديگر كاشته است . فرمود : زمين را مالك گشته و اجارهء حجره ها و خانه نيز متعلَّق به اوست و عشريه و خراج زمين را او بايد بپردازد ، اگر از باران و رودخانه و چشمه سيراب مىشود ده يك ، و اگر از چاه و دلو براى آب استفاده مىكند نيم عشر بايد بپردازد .
3881 - و سماعة بن مهران گويد : از آن حضرت عليه السّلام سؤال كردم

326