تحويل دهد و اگر نداد فلان مبلغ درهم بر عهدهء او باشد ، فرمود : اگر تا رأس مدّت او را آورد مبلغى از آنچه قرار داد كرده بر او نيست ، ( و چنانچه نياورد او كفيل تن خواهد بود ) و پيوسته ضامن تن مىباشد و ضامن مال نيست مگر اينكه اوّل خود بمبلغى شروع كند ( مثلا بگويد اين قدر مىدهم اگر تا فلان روز او را نياورم ) پس اگر ابتدا به مبلغ كرد آنگاه وى را نياورد و در مدّت معيّنى تحويل طلبكار نداد ضامن مال است .
شرح : « لفظ خبر احتمالا افتاده دارد زيرا در كافى و تهذيب چنين است « رجل كفّل لرجل بنفس رجل فقال إن جئت به و الَّا عليك خمسمائة درهم ، فقال عليه السّلام : عليه نفسه و لا شيء عليه من الدّراهم ، فان قال : عليّ خمسمائة درهم ان لم أدفعه اليك ، قال تلزمه الدّراهم ان لم يدفعه اليه » يعنى : مردى كسى را ضامن تن ديگرى گرفت و گفت : اگر او را آوردى كه هيچ ولى اگر نياوردى بايد پانصد درهم بپردازى ، امام فرمود : فقط بر عهدهء كفيل ضمانت تن است و شخص را بايد بياورد و مالى بر عهدهء او نيست ، پس اگر خود او ابتداء گفت : كه اين مبلغ بر عهدهء من باشد در صورتى كه او را تحويل ندهم ، آنگاه است كه بايد در صورت نياوردن به شخص مبلغ را بپردازد و به همين مضمون علَّامه رضوان الله تعالى عليه در قواعد فتوى داده است ، و به نظر مىرسد تقدّم و تأخّر لفظ مؤثر نباشد بلكه فرق در اينجاست كه به روايت كافى و تهذيب كفيل اظهارى نكرده بلكه طلبكار مىگويد : اگر او را نياوردى فلان مبلغ بايد بدهى و كفيل هم ساكت بوده است ، بخلاف اينكه خود كفيل ضامن شخص بشود و بگويد اگر حاضرش نساختم فلان مبلغ بر عهدهء من كه در اين صورت ضامن مال نيز شده است . و بايد لفظ خبر اوّل را با اين معنى توجيه كرد . » 3404 - و داود بن سرحان از امام صادق عليه السّلام در مورد كفيل گرفتن يا

122