عينى است و اگر شروط تحقّق نيابد واجب تخييرى است ، يعنى اگر به نماز جمعه حاضر شود و بخواند ، نماز ظهر از او ساقط است ، اگر به جمعه حاضر نشود نماز ظهر چهار ركعت بر او فرض است ، و شروط وجوب نماز جمعه را در كتب فقه بايد ديد و در اين مقال مجال آن نيست » .
1221 - امام محمّد باقر عليه السّلام فرمود : آن دو ركعتى كه پيامبر صلَّى الله عليه و آله براى شخص غير مسافر و كسى كه در حضر است به نمازهاى چهار ركعتى افزود ، آن دو ركعت از نماز جمعه بجاى خطبه اى كه امام در نماز ميخواند برداشته شد ، پس كسى كه روز جمعه در غير جماعت باشد ( يعنى وقتى نماز جمعه را نخواند ) نماز ظهر را چهار ركعت خواهد خواند ( همانند بقيه روزهاى هفته ) .
1222 - و نيز آن حضرت فرمود : وقت نماز جمعه هنگام زوال آفتاب است ( چون نوافل جمعه را پيشتر بجا مىآورند و در اوّل وقت فريضه را ميخوانند ) و وقت آن در سفر و حضر يكى است و اين بخاطر آن است كه وقت جمعه تنگ است ، و روز جمعه نماز عصر را در هنگام نماز ظهر ساير أيّام هفته بجا مىآورند ( قبلا گذشت كه وقت نافله ظهر تا دو قدم از زوال خورشيد است و پس از دو قدم وقت فريضه است كه نماز جمعه را در وقت أخير يعنى دو قدم پس از زوال ميخوانند ) .
1223 - عبد الرّحمن بن أبى عبد الله از امام صادق عليه السّلام روايت كرده كه آن حضرت فرمود : اشكالى ندارد كه وقتى باران مىبارد نماز جمعه را بجا نياورند .
( البتّه گفته‌اند كه جز در موارد مشقّت شديد احوط آنست كه ترك نماز جمعه نكنند ) .

82