جز با جرعهء شيرى آميخته با آب يا شربتى از آب گوارا يا دانه اى چند از خرما روزه دارى را به افطار بخواند ، و تمكَّنى افزون از اين نداشته باشد ، همين ثواب را عطا مىكند ، و كسى كه در اين ماه بار تكاليف مملوك خود را سبك سازد ، خداى عزّ و جلّ سؤال او را برايش سبك و آسان مىسازد . و اين ماهى است كه اوّل آن رحمت ، و وسطش مغفرت ، و پايانش اجابت دعا و آزادى از آتش دوزخ است . و شما را در اين ماه از چهار خصلت بىنيازى نيست : دو خصلت كه بوسيلهء آن خدا را خشنود مىسازيد ، و دو خصلت كه خود از آن بىنياز نيستند ، اما آن دو خصلت كه خدا را با آن خشنود مىسازيد ، پس شهادت به اين حقيقت است كه معبود حقّى جز الله نيست ، و من رسول خدايم . و امّا آن دو خصلت كه شما از آن بىنياز نيستيد ، پس اين است كه در اين ماه حوائجتان را و بهشت را از خداى عزّ و جلّ بخواهيد ، و عافيت را از او مسألت كنيد ، و از آتش دوزخ به او پناه بريد .
1832 - و چون ماه رمضان فرا رسيد ، و آن به هنگامى بود كه سه روز از شعبان باقى مانده بود ، رسول خدا صلَّى الله عليه و آله بلال را فرمود : در جمع مردمان ندا در ده ، پس مردم گرد آمدند ، و آنگاه پيامبر صلَّى الله عليه و آله به منبر برآمد ، و خداى را

418