نمازهاى آن دو جمع بايد كرد ؟
آن حضرت فرمود : در زمان امير المؤمنين عليه السّلام چنين شد يعنى روز عيد با جمعه يكى شد آن حضرت خطاب به مردم فرمود : هر كس بخواهد به نماز جمعه حاضر شود بيايد ، و هر كس حاضر نشود نيز زيانى برايش ندارد ، و بايد نماز ظهر را بخواند بجاى نماز جمعه ، و امير المؤمنين عليه السّلام دو خطبه ايراد فرمود كه در آن دو : خطبه عيد و خطبه جمعه را با هم ايراد كرد .
شرح : « بنا بر آنچه بعنوان توضيح در ذيل خبر هامش نسخه عربى وسيله والد مكرم - حفظه الله تعالى - عنوان شده است : ظاهرا امام عليه السّلام خطبه عيد را به تأخير انداخته تا زمانى كه ايراد خطبه جمعه با آن ممكن باشد و ضمن خطبه مسائلى را كه مربوط به خطبه عيد فطر است و يا مطالبى كه اصولا در خطبه عيد قربان عنوان مىشود و مسائلى را كه عادتا در خطبه نماز جمعه طرح مىكنند هر دو را با هم عنوان فرموده است . صاحب شرايع فرموده : وقتى عيد با روز جمعه مصادف شود ، هر كس در نماز عيد شركت كند مخيّر است كه در نماز جمعه شركت كند يا نكند ، و در اين حال بر امام است كه اين موضوع را در خطبه خود متذكر شود و مردم را از حكم آن مطلع سازد . و نيز گويند : اين رخصت مختصّ كسانى است كه از اطراف شهرها آمده و در نماز عيد شركت كرده‌اند و براى برگشتن راه درازى را تا محل سكونت خود بايد طى كنند ، اين رخصت بدان جهت به ايشان داده شده كه براى بازگشت به منزل خود دچار زحمت و مشقت نشوند .
و شيخ الطائفه در تهذيب خبرى را ( با ذكر سندش ) از امام صادق عليه السّلام و آن حضرت از پدر خود عليه السّلام روايت فرموده كه امير المؤمنين عليه السّلام در اين خصوص فرموده است : هر گاه دو عيد در يك روز واقع شد ( يعنى جمعه با عيد فطر يا عيد قربان مصادف شد ) سزاوار است امام در خطبه اول خود بمردم بگويد : امروز دو عيد بر شما همزمان جمع شده است و من هر دو نماز را با هم خواهم خواند ، پس هر كس كه راهش دور است و خود ميخواهد از نماز ديگر منصرف شود و

217